„Við höfum ekki verið að sinna þessu og ekki horft á þetta nægilega alvarlegum augum. En við höfum áhuga á að breyta því.“ Þetta sagði Karl Steinar Valsson, yfirlögregluþjónn hjá miðlægri rannsóknardeild lögreglunnar, í kvöldfréttum Stöðvar 2 í vikunni. Tilefnið var frétt um lögregluna í Danmörku sem hefur rannsakað 25 mál síðustu fimm ár um kaup á barnaníð í gegnum netið.
Þessi „starfsemi“ virkar þannig að menn sitja við tölvu og óska eftir tilteknu broti á barni. Brotinu er síðan streymt í gegnum netið á sama tíma og það gerist og seldur aðgangur að. Flestir mannanna sem panta brotin búa í Evrópu. Flest börnin sem brotið er á búa í Asíu. Íslenska lögreglan rannsakar nú hvort einhverjir Íslendingar tvinnist inn í þessa ógeðfelldu „starfsemi“.
Það er oft gert grín að því þegar að heimurinn var kynntur fyrir því framandi fyrirbrigði sem internetið var. Efasemdapésarnir voru gríðarlega margir og því fleygt fram í tíma og ótíma að internetið væri alls ekki komið til að vera. Þetta væri bara bóla. Og bólur springa.
En internetið sprakk ekki heldur sprakk út. Síðan hefur margt vatn runnið til sjávar og hátt í tveir áratugir síðan fólk hætti smátt og smátt að halda því fram að um bólu væri að ræða. Samt virðist vera stjórnvöldum ómögulegt að taka internetið og öllum þeim glæpum sem því fylgir alvarlega, líkt og orð Karls Steinars bera merki um. Karl Steinar auðvitað talar ekki bara fyrir sig persónulega, heldur lögregluna almennt, sem og dómsvaldið.
Það liggur í hlutarins eðli að netglæpir eru erfiðir viðureignar. Á internetinu er að finna alls kyns hyldýpi þar sem myrkraverk grassera. Á internetinu er hægt að fara huldu höfði og fela slóðir sínar listilega vel. Internetið býður upp á fjölmargar flóttaleiðir. Það er hins vegar einnig staðreynd að lögreglan hefur takmarkað vald innan ramma laganna til að bregðast við, rannsaka og refsa fyrir netglæpi, jafnt stóra sem gríðarstóra. Árið 2019.
Það er líkt og yfirvöld hafi stungið höfðinu í sandinn og neitað að horfast í augu við að internetið er komið til að vera. Á meðan hefur hyldýpi hryllingsins orðið dýpra og dýpra – nánast botnlaust. Ég býst við að mörgum hrylli við að hægt sé að panta barnaníð í beinni á netinu. Mér allavega býður við því. En það sem ég hræðist er hve margt annað viðbjóðslegra er hægt að panta með einum smelli og nokkrum blóðugum krónum.
Internetbólan sprakk ekki en netglæpabólan er fyrir löngu búin að springa í andlitið á okkur. Hún skilur eftir sig röð eyðileggingar þar sem saklaus líf eru hrifsuð í burtu með einum smelli. Stjórnvöld verða því að bregðast við og algjör hneisa að það hafi tekið svona langan tíma. Skammarlegt.
