„Þetta er ekkert annað en gróf mismunun,“ segir Rúna Didriksen, eiginkona manns sem lamaðist eftir heilablóðfall og býr nú á hjúkrunarheimili. Honum er meinað að ferðast með ferðaþjónustu fatlaðra, þrátt fyrir að hann uppfylli þau skilyrði sem eru til staðar.
Í samtali við DV segist Rúna glíma við algjört svaraleysi hjá borginni. Ráðamönnum sé einfaldlega „slétt sama.“ Meðal annars hafi henni verið tjáð að hjúkrunarheimilin eigi að sjá um akstur, að það skjóti þó skökku við þar sem að hjúkrunarheimilin útvega aðeins akstur ef ferðin tengist heilbrigðisþjónustu, en ekki ef um önnur erindi sé að ræða.
Eiginmaður Rúnu, Ásmundur Jóhannsson, fékk blóðtappa í heila í ágúst 2017 og lamaðist á vinstri hlið líkamans. Síðan þá hefur hann ekki getað búið heima hjá sér en eftir endurhæfingu á Grensásdeild dvaldi hann á Vífilsstöðum áður en hann flutti á Hrafnistu á seinasta ári.
Rúna vakti athygli á málinu í færslu á Facebook síðastliðið haust. „Málið snýst um að honum er meinað að ferðast með ferðaþjónustu fatlaðra vegna þess að hann er á hjúkrunarheimili en er samt með lögheimili heima,“ segir Rúna en hún bendir á að eiginmaður hennar sé engu að síður útsvarsgreiðandi í Reykjavík.
Ef marka má viðbrögð við færslu Rúnu þá virðist sem saga þeirra hjóna sé ekkert einsdæmi:
„Þetta þekkjum við systkinin líka af eigin raun. Mamma okkar var á hjúkrunarheimili eftir blóðtappa, lömuð vinstra megin og ósjálfbjarga. Hún var með lögheimili í Norðurmýrinni og henni var neitað um ferðaþjónustu. Bróðir minn sótti um undanþágu sem var synjað hjá velferðarnefnd Reykjavíkurborgar ( í fyrra). Hann fór á fund formanns nefndarinnar og formaðurinn sagðist alveg koma af fjöllum. Kvaðst ætla að athuga málið. Við höfum ekkert heyrt síðan og mamma okkar lést í desember.“
Þá segir í annarri athugasemd:
„Móðir mín 93 ára gömul sem er í hjólastól fær ekki ferðaþjónustu vegna þess að hún býr á hjúkrunarheimili var okkur tjáð, höfum borgað fyrir hana hjólastólabíl þegar hún fór í fermingarveislu og aðrar samkomur í fjölskyldunni, mest höfum við borgað 20.000 fyrir bíl 17. júní úr Reykjavík í Kópavog, þá var stórhátíðarálag á ferðinni. Alveg fáránlegt hvernig að þessum málum er staðið.“
„Við höfum þurft að greiða tugi þúsunda í leigubílakostnað enda þarf Ási að nota sérstakan hjólastólaleigubíl til að komast á milli staða. Það er ótrúlega svekkjandi,“ segir Rúna jafnframt en hún telur að með þessu sé verið að ýta undir félagslega einangrun hjá fötluðum einstaklingum í Reykjavík.
Rúna kveðst, sem fyrr segir, hafa leitað svara hjá fulltrúum borgarinnar en talað fyrir daufum eyrum. Henni sé fyrirmunað að skilja hvers vegna fötluðum einstaklingi sé neitað um þá þjónustu sem hann á rétt á.
DV leitaði svara hjá skrifstofu um málefni fatlaðs fólks hjá Velferðarsviði Reykjavíkurborgar. Í skriflegu svari frá Aðalbjörgu Traustadóttur er bent á forsendur fyrir synjun sem er að finna í reglum Reykjavíkurborgar um akstursþjónustu aldraðra sem tóku gildi 13. apríl 2018.
„Akstursþjónusta aldraðra er ekki lögbundin þjónusta skv. lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga nr. 40/1991, ólíkt ýmissi annarri þjónustu velferðarsviðs Reykjavíkurborgar, s.s. fjárhagsaðstoð. Akstursþjónusta aldraðra er þjónusta sem Reykjavíkurborg hefur ákveðið að veita og sett sér framangreindar reglur sem hafa það að markmiði að gera öldruðum einstaklingum í Reykjavík kleift að búa lengur heima hjá sér.
Í þriðju grein reglnanna er að finna skilyrði fyrir samþykki umsóknar:
Umsækjandi skal uppfylla öll eftirfarandi skilyrði til að umsókn verði samþykkt og verða skilyrðin að vera uppfyllt á meðan umsækjandi fær akstursþjónustu aldraðra:
Reglurnar gilda ekki um akstursþjónustu fyrir aldraða sem eru á stofnunum s.s. hjúkrunarheimilum og þurfa að leita þjónustu utan stofnunarinnar, s.s. sérfræðilæknishjálpar, rannsókna- og sjúkraþjálfunar, sbr. ákvæði 14. gr. laga um málefni aldraðra nr. 125/1999 þar sem fram kemur að slíkum stofnunum beri að tryggja að þar sé veitt hjúkrunar- og læknisþjónusta auk endurhæfingar.“
