Valgeir Magnússon, stjórnarformaður hjá Pipar/TBWA og framkvæmdastjóri, segir frá ungri móður sem lést í byrjun mánaðarins á meðan hún beið eftir plássi í meðferð.
Hann skrifar áhrifamikinn pistil á Smartlandi um fíknisjúkdóma og lífshættulegu aðstæðurnar sem blasa við fjölda manns sem þurfa að vera á biðlista eftir plássi á Vogi eða áframhaldandi meðferð á Vík.
„Miðvikudaginn 30. ágúst útskrifaðist ung móðir af Vogi. Þar sem ekki var pláss fyrir hana á Vík í meðferð eftir afvötnunina þá þurfti hún að bíða til 12. september til að halda áfram með sína meðferð og vinna í sjálfri sér. Hún lést aðfaranótt laugardags, 2. september.“
Valgeir segir að því miður sé þetta ekki einangrað tilvik heldur saga sem endurtekur sig í sífellu.
„Fíknisjúkdómar eru alvarlegasta heilbrigðisvandamál heimsins í dag og við á Íslandi erum engin undantekning. Alvarleikinn er slíkur að nánast hver einasta fjölskylda þjóðarinnar hefur á einhvern hátt beina tengingu við sjúkdóminn. Sjúkdómurinn dregur fleiri til dauða en aðrir sjúkdómar, veldur fleirum sorg en aðrir sjúkdómar og veldur meira tjóni í samfélaginu. Börn alast upp í skömm, hræðslu, vonbrigðum, meðvirkni, afskiptalaus eða jafnvel foreldralaus. Foreldrar fólks með fíknisjúkdóma eru vansvefta með áfallastreituröskun. Systkini eru sífellt á vaktinni. Fjölskyldur tvístraðar þar sem vonin hefur svo oft orðið að vonbrigðum og traustið löngu farið. Sjúklingurinn sjálfur verður einangraður í sjálfshatri og sér enga leið út aðra en að deyfa sig aðeins lengur, lýgur, stelur, meiðir og svíkur undir stjórn fíknarinnar.“
Valgeir segir að í dag vitum við mjög mikið um þennan sjúkdóm og hvernig er hægt að hjálpa fólki út úr þeim vítahring sem sjúkdómurinn er. „Þrátt fyrir alla þessa vitneskju um sjúkdóminn og hegðun hans þá þykir á Íslandi það vera góð hugmynd að útvista öllu er varðar þennan algenga og hættulegasta sjúkdóm þjóðarinnar til vanfjármagnaðra áhugamannafélaga. Útkoman er frábært og óeigingjarnt starf þeirra sem eru að reyna að berjast en því miður líka mun meiri sorg, erfiðleikar og dauðsföll en þyrfti að vera ef heilbrigðiskerfið tæki ábyrgð á því að alkóhlismi er heilbrigðisvandamál sem þarf að taka alvarlega.“
Valgeir vinnur mikið í Noregi þessa dagana og hefur verið að kynna sér hvernig Norðmenn nálgast hin ýmsu mál. „Eitt af því er að afvötnun fer fram innan spítalanna. Bið eftir afvötnun er nánast engin enda er vitað að þegar viðkomandi hefur gefist upp fyrir sjúkdómnum og vill fá aðstoð þá má engan tíma missa,“ segir hann.
Gríðarlegur fjöldi fólks er í lífshættulegum aðstæðum á biðlista eftir að fá pláss í afvötnun á Vogi eða áframhaldandi meðferð á Vík, Krýsuvík eða Hlaðgerðarkoti.
„Við getum ekki sett fólk í lífshættulegum aðstæðum á biðlista. Það myndum við aldrei gera með aðra sjúkdóma. Því miður er það gert og það er einungis vegna hroka þeirra sem vilja ekki skilja sjúkdóminn og hafa komið kerfinu í þann farveg sem það er nú. Hrokinn er sá að telja fíknisjúkdóm ekki vera alvörusjúkdóm heldur eitthvað sem fólk gerir sér sjálft,“ segir Valgeir.
„Við myndum aldrei senda einhvern með annan lífshættulegan sjúkdóm út í aðstæður sem valda sjúkdómnum í þrjár vikur af því það er ekki pláss í heilbrigðiskerfinu. Það er eins og að einhver fengi þá hugmynd að einstaklingur með bráðaofnæmi kæmi inn á spítala og einkennum væri náð niður. En vegna plássleysis væri sniðugt að senda viðkomandi aftur á staðinn þar sem ofnæmisvaldurinn er og vona að viðkomandi deyi ekki áður en pláss losnar aftur til frekari meðhöndlunar.
Biðlistarnir eru dauðans alvarla og eru nú að valda því að börn eru að missa foreldra sína, fjölskyldur eru í sárum. Fólk elst upp í fátækt og foreldrar fylgja börnum sínum til grafar.“
Valgeir skorar á Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, að taka til „algjörrar endurskoðunar hvernig við nálgumst þennan sjúkdóm og að ekki sé eingöngu hægt að treysta á vanfjármögnuð sjálfboðaliðasamtök til að leysa heilbrigðisvandamál þjóðarinnar.“
Lestu pistilinn í heild sinni hér.
