Það hefur verið mikil gróska í starfsemi Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands (SN) en árið 2018 var metár varðandi fjölda, stærð og gæði viðburða frá upphafi. Ef litið er á fjölda viðburða þá tók hljómsveitin þátt í 27 verkefnum á árinu en til samanburðar lék hljómsveitin 4–7 sinnum á ári fyrir fáum árum. Verkefnin hafa að sama skapi orðið fjölbreyttari.
Styrkurinn dugar til fjögurra tónleika
„Það hefur verið sérlega ánægjulegt að sjá hvernig kvikmyndatónlistarverkefninu SinfoniaNord hefur vaxið fiskur um hrygg. Allt árið 2018 tók hljómsveitin þannig þátt í verkefnum sem tengjast upptökum á tónlist fyrir kvikmyndir með stuttum hléum,“ segir Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson, framkvæmdastjóri Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands/SinfoniuNord, en Þorvaldur kallar eftir meiri stuðningi við starfsemi SN. Hann segir SN fá styrk í gegnum menningarsamning Akureyrar og ríkisins, 50 milljónir króna árlega. „Til samanburðar voru framlög ríkisins til Sinfóníuhljómsveitar Íslands hækkuð um yfir 230 milljónir króna árið 2018. Þessar 50 milljónir króna til SN duga til að halda ferna meðalstóra sinfóníutónleika í Hofi. Engin hljómsveit getur þroskast og dafnað með því að koma aðeins fram fjórum sinnum á ári.“
Netflix, BBC og Sony
En hvernig gat hljómsveitin þá tekið þátt í 27 viðburðum?
„Svarið er einfalt,“ segir Þorvaldur. „Með því að sækja fram og finna hljómsveitinni sérstöðu. Í því sambandi hjálpar til að aðstæður í Hofi eru fullkomnar til að hljóðrita tónlist fyrir kvikmyndir. Án mikils undirbúnings var þannig hægt að halda á þá braut að hljóðrita tónlist við hágæða erlendar sem innlendar kvikmyndir. Eins og hendi væri veifað var búið að hljóðrita tónlist inn á hátt í 20 titla fyrir fyrirtæki eins og Netflix, BBC og Sony. Samhliða þessu fór að fréttast að á Íslandi væri sinfóníuhljómsveit sem væri að bjóða gæðaþjónustu til viðburðahaldara sem varð til þess að SN tekur núna reglulega þátt í nokkrum af stærstu sinfónísku viðburðum hvers árs á Íslandi og leikur með ýmsum listamönnum sem sækjast eftir sinfónískum hljóm í viðburði sína. Þessi sókn er það sem hefur gert SN að því sem hún er í dag. Lúsiðin og vel þekkt stærð í tónlistarflóru Íslands.“
Munurinn einn og hálfur milljarður
Þorvaldur segir dæmið þó ekki ganga upp til lengdar. Á launaskrá SN sé aðeins einn starfsmaður. Þessi gróska geti því fjarað út með persónum og leikendum sem geta brunnið út við núverandi aðstæður. Til þurfi að koma næring í formi aukinna fjárframlaga. Á móti kemur að listamenn fái starf og greiði opinber gjöld til hins opinbera og erlendur gjaldeyrir kemur einnig á móti. Fjárframlög séu því meira til hins opinbera en nemur þeim styrkjum sem til þarf. Hann segir SN ekki í samkeppni við Sinfóníuhljómsveit Íslands enda sé þar ólíku saman að jafna. „Munurinn á framlögum til sveitanna er rúmlega einn og hálfur milljarður. Þessi munur er óeðlilega mikill miðað við markaðssvæði hljómsveitanna og mikilvægi þeirra fyrir íbúa svæðanna sem þær þjóna. Segja má að á markaðssvæði tónleika SÍ í Hörpu búi um 250.000 manns á móti um 30.000 manns að baki SN í Hofi. Og þessi íbúar eru síst latari við að mæta á viðburði en íbúar höfuðborgarsvæðisins. Í því ljósi er þessi munur á framlögum í raun sláandi.“
Menningarleg viðbót fyrir samfélagið
Hann segir áheyrendur og listamenn á Íslandi hafa kveðið upp sinn dóm varðandi tilverurétt SN með því að mæta á viðburðina annars vegar og hins vegar að svara kallinu þegar verkefnin kalla á mannskap til vinnu. Tilvera SN sé menningarleg viðbót fyrir samfélagið allt sem búi til auknar tekjur fyrir hið opinbera. „Af sjálfsprottnum verkefnum SN höfðu hljóðfæraleikarar verkefnisins, árið 2018, tekjur sem námu 60.000.000 krónur og þar af renna um það bil 22.200.000 krónur í opinber gjöld. Þá á eftir að telja einleikara og einsöngvara, salaleigu, tæknifólk, flutninga, veitingar, leyfisgjöld, ferðalög og gistingu sem allt býr til vinnu og skilar tekjum til ríkissjóðs. Þetta hefur líka áhrif á straum ferðamanna til Norðurlands.“
Kyndilberi sinfónískrar tónlistar á landsbyggðinni
„Af styrktum verkefnum SN höfðu hljóðfæraleikararnir í tekjur 15.000.000 krónur. Þar af fara um 4.000.000 krónur í ríkissjóð. Þetta er hugvekjandi. En sýnir líka að það þarf að hlúa betur að þessari grósku. Hljómsveitinni á að vera kleift að sinna skyldum sínum sem kyndilberi sinfónískrar tónlistar á landsbyggðinni. Hún þarf að geta æft sig reglulega og haldið fasta tónleika einu sinni í mánuði yfir vetrartímann,“ segir Þorvaldur Bjarni og bætir við að þetta muni styrkja hljóðfæraleikarana verulega í að standa undir aukinni eftirspurn í þjónustuverkefnum. „Verkefni sem búa til nýja atvinnumöguleika fyrir þá sem nú leggja allt sitt undir til að verða atvinnutónlistarmenn í tónlistarskólum landsins. SN/SinfoniaNord stuðlar að þessu í auknum mæli á hverju ári. Hlúum að þessari sjálfsprottnu grósku á Akureyri.“
Á fund stórlaxanna í Los Angeles
Nú eru nýafstaðnir hátíðartónleikar þar sem Sinfóníuhljómsveit Norðurlands fagnaði 25 ára afmæli sínu og Lilja Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra, opnaði formlega kvikmyndatónlistarverkefnið og vefsíðuna SinfoniaNord.is. Næstu stóru tónleikar eru svo í dymbilvikunni þegar hin heimsfræga Anna-Maria Helsing stjórnar hljómsveitinni, ásamt Söngsveitinni Fílharmóníu og Kammerkór Norðurlands, þegar flutt verða tvö af mögnuðustu verkum Mozart. Norðlenska vonarstjarnan í klassískri tónlist, Alexander Edelstein, spilar einleik en einsöngvarar eru Garðar Thór Cortes, Ágúst Ólafsson, Helena Guðlaug Bjarnadóttir og Hanna Dóra Sturludóttir. Tónleikarnir fara fram á skírdag í Hofi en í Langholtskirkju á föstudaginn langa. Áður en að þeim ævintýrum kemur ætlar Þorvaldur til Bandaríkjanna þar sem honum var boðið á hátíðarkvöldverð með áhrifafólki innan kvikmynda- og tónlistariðnaðarins í draumaverksmiðjunni sjálfri, Los Angeles. Boðið barst honum eftir afmælistónleikana en boðskortið er frá ræðismannsskrifstofunni í New York um að mæta á opnun Record in Iceland á vegum Iceland Music and Film in Iceland. „Þessi heimsókn til Los Angeles mun vonandi skila sér í að tilvist SinfoniaNord, Hofs og Akureyrar sem frábærs staðar til að hljóðrita kvikmyndatónlist verði kunn þeim sem ákveða hvar verkefnin eru tekin upp. Ég vonast til að kynnast framleiðendum og tónskáldum sem nýta sér að jafnaði svona þjónustu. Og að endingu óska ég þess að heimsóknin skili nýjum tækifærum fyrir hljóðfæraleikara Sinfóníuhljómsveitar Norðurlands,“ segir Þorvaldur Bjarni sem er þar með rokinn af stað til Los Angeles.
