Björn Leví Gunnarsson, þingmaður Pírata, nefnir tvo flokka á Alþingi sem honum finnst að eigi ekki að fara með völd, en það eru Sjálfstæðisflokkurinn og Miðflokkurinn. Þetta kemur fram í pistli sem hann birtist í Morgunblaðinu í dag.
Hann segir að í pólitík séu til tvenns konar samstarf, valdasamstarf og málefnasamstarf. Hann segir að hið síðarnefnda hafi enginn nokkurn tíma útilokað, en hið fyrrnefnda sé það hins vegar.
„Í pólitík er til tvenns konar samstarf. Annars vegar valdasamstarf og hins vegar málefnasamstarf. Enginn hefur nokkurn tíma útilokað sam-starf um einstaka málefni. Valdasamstarf er allt annað mál. Flokkar sem hafa sýnt að þeir kunna ekki að fara með völd eiga ekkert erindi í valda-stöður. Þetta ætti ekki að koma neinum á óvart, þetta ættu að vera sjálf-sögð sannindi.
En einhverra hluta vegna virkar samstarf um völd öðruvísi á Íslandi. Annaðhvort gerir stjórnmálastéttin sér ekki grein fyrir því eða að valdagræðgin er einfaldlega svo mikil að allt annað fýkur út í veður og vind. Nema hvort tveggja sé.“
Líkt og áður segir þá bendir Björn sérstaklega á Sjálfstæðisflokkinn og Miðflokkinn í pistli sínum, og þá rifjar hann upp þau mál sem honum finnst sína fram á að þeir kunni ekki að fara með völd.
„Píratar hafa fyrir undanfarnar kosningar bent á tvo flokka sem, að gefinni reynslu, ætti ekki að treysta fyrir völdum. Það eru Sjálfstæðisflokk-urinn og Miðflokkurinn. Þessir flokkar eru ekki stjórntækir því ef upp koma svipuð mál og Landsréttarmálið, Panamaskjölin, feluleikurinn með skattaskjólsskýrsluna, uppreist æra, lögbann á fjölmiðil, bréfasamskipti um utanríkismál fram hjá þinginu, Klaustur – þá væri niðurstaðan bara á einn veg. Vantraust. Það skiptir ekki máli hvaða flokkur fer svoleiðis með vald, slíkt myndi þýða vantraust og að ráðherra axli ábyrgð.“
Björn segir að það þurfi að bregðast við flokkum sem illa fara með vald með höfnun. Ef það gerist ekki þá endurtakist brotin bara. Hann viðurkennir að auðvitað geri fólk mistök, en að hans mati þurfi að viðurkenna mistökin til þess að læra af þeim.
„Við flokkum sem fara svona með vald, eins og ofangreind mál og fleiri eru dæmi um, þurfa viðbrögðin að vera höfnun. Því ef ekki er brugðist við þá endurtaka brotin sig, aftur og aftur.
Við höfum það auðvitað í huga að fólk lifir og lærir af mistökum sínum. En til þess verður það að byrja á því að viðurkenna mistökin. Það hefur verið tilfinnanlegur skortur á slíkri viðurkenningu á undanförnum árum, sérstaklega varðandi mál þar sem misnotkun á valdi var vandamálið.“
Að lokum segir Björn að Sjálfstæðisflokkurinn og Miðflokkurinn eigi þó ekki bara erfitt með valdasamstarf, heldur líka málefnasamstarf. Hann segir til að mynda að þegar rætt sé um málefni við Sjálfstæðisflokkinn, þurfi það alltaf að vera á þeirra forsendum. Hann segst ekki útiloka samstarf við flokkana, en þegar að þeir „misnoti vald og sýni enga iðrun“ þá sé það erfitt.
„Það þýðir hins vegar ekki að málefnalegt samstarf um einstaka mál við þessa flokka sé útilokað. Góðar hugmyndir eru góðar sama hvaðan þær koma. Sjálfstæðisflokkurinn og Miðflokkurinn hafa hins vegar óneitan-lega átt erfitt með að starfa samkvæmt því. Ef það á að tala um málefni þá er það til dæmis alltaf á forsendum Sjálfstæðisflokksins, sagt að það þurfi „víðtæka“ sátt þegar flestir eru sáttir nema Sjálfstæðisflokkurinn. Ekki einu sinni aukinn meirihluti í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 var nóg fyr-ir Valhöll. Aukinn meirihluti sem telst í öllu lýðræðislegu samhengi vera víðtæk sátt.
Þess vegna er ekki hægt að tala við Sjálfstæðisflokkinn um völd og varla hægt að tala við hann um málefni. Það er því eðlilegt að hafna valdasamstarfi við flokka sem misnota vald og sýna því enga iðrun.
Ég endurtek. Það er enginn að hafna samstarfi um einstaka málefni. Bara samvinnu um valdastöður. Það þarf ekki völd til þess að koma góðum hugmyndum í framkvæmd ef fólkið sem fer með völd umgengst það af virðingu.“
