Í greiningu Samtaka iðnaðarins kemur fram að fyrirtæki landsins greiði rúmlega 28 milljarða króna í fasteignaskatta á árinu 2020 eða nær 1% af landsframleiðslu sem er hærra hlutfall en gerist í nágrannaríkjum og með því hærra í Evrópu.

Skattarnir hafa hækkað um 20% að raunvirði frá árinu 2018 þegar niðursveiflan í íslensku efnahagslífi hófst og gangrýna samtökin sveitarfélögin fyrir hækkun á tímum niðursveiflu:

„Aðeins 10 af 72 sveitarfélögum áforma að lækka álagningarprósentu fasteignaskatta milli áranna 2019 og 2020 samkvæmt framlögðum gjaldskrám. Á sama tíma er mikill meirihluti skattstofnsins skattlagður með lögbundnu hámarki álagningar eða 1,65%. Munar þar mestu um Reykjavíkurborg sem hefur ekki hnikað frá lögbundnu hámarki álagningar í meira en áratug. Nú er svo komið að helmingur fasteignaskatta á fyrirtæki landsins rennur í borgarsjóð.“

Í greiningunni segir að mikilvægt sé að sveitarfélög landsins axli ábyrgð og sinni hagstjórnarhlutverki sínu með því að lækka fasteignaskatta á fyrirtæki. Þannig auðvelda þau fyrirtækjum og heimilum að takast á við niðursveifluna í efnahagslífinu.

Meðal punkta í samantektinni eru:

• Mun hærri hér en á Norðurlöndum: Skattbyrði íslenskra fyrirtækja vegna fasteignaskatta var mun hærri en á Norðurlöndum á árinu 2018 eða 0,8% samanborið við 0,25% í Noregi svo dæmi sé tekið.
• Miklar hækkanir fram til 2020: Samkvæmt áætlun SI munu fyrirtæki greiða rúmlega 28 ma.kr. í fasteignaskatta árið 2020 eða nær 1% af VLF. Nemur raunhækkunin rúmlega 50% frá 2015 og 20% frá 2018 þegar niðursveiflan í efnahagslífinu hófst.
• Hækka á tímum samdráttar: Fasteignaskattar á íslensk fyrirtæki eru nú að hækka á tímum samdráttar og taka sífellt stærri skerf af tekjum þeirra. Hækkuðu skattarnir um 35% frá 2015 til 2018 meðan tekjur viðskiptahagkerfisins jukust einungis um 17% og hagnaður fyrirtækjanna dróst saman um fjórðung skv. tölum Hagstofu. Áætla má að hagnaður fyrirtækja hafi enn dregist saman á tímabilinu 2018-2020 samhliða niðursveiflunni í hagkerfinu.
• Meirihluti fyrirtækja greiðir lögbundið hámark: Fasteignaskattar verða 1,6% að meðaltali árið 2020. Helmingur eða 36 af 72 sveitarfélögum halda álagningunni fastri í lögbundnu hámarki (1,65%) milli ára en um 65% skattstofns fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði er innan þessara 36 sveitarfélaga. Meirihluti fyrirtækja greiðir því lögbundið hámark fasteignaskatta í ár.
• Minni sveitarfélög lækka fasteignaskatta: Aðeins 10 sveitarfélög lækka álagningarprósentu fasteignaskatta á milli áranna 2019 og 2020 skv. framlögðum gjaldskrám og samþykktum sveitarfélaga. Dregur þetta aðeins úr hækkun skatta um 200 milljónir króna á landsvísu og verður skattbyrðin aðeins 0,7% lægri en ella enda tekur lækkunin til lítils hluta skattstofnsins.
• Reykjavík eina sveitarfélagið af 10 stærstu sem hefur ekki hnikað hæstu mögulegu álagningu: Þegar horft er til skattstofns atvinnuhúsnæðis má sjá að Reykjavík er eina sveitarfélagið af 10 stærstu sem ekki hnikaði til álagningarprósentu fasteignaskatta á fyrirtæki á síðasta áratug. Stjórn sveitarfélagsins hefur haldið álagningunni stöðugri í lögbundnu hámarki skattsins, þ.e. 1,65% samhliða hratt hækkandi álagningarstofni. Nú er svo komið að önnur hver króna af fasteignasköttum fyrirtækja í landinu rennur í borgarsjóð