Ný auglýsing frá matvörukeðjunni Iceland hefur vakið mikla athygli og hörð viðbrögð. Í auglýsingunni, sem hefur verið bönnuð í sjónvarpi, sést lítil stúlka eiga samskipti við apa sem segir henni að framleiðsla pálmaolíu hafi lagt heimkynni hans í rúst og drepið fjölskyldumeðlimi hans. Er þetta liður af átaki Iceland að útrýma pálmaolíu í vörum sem framleiddar eru undir nafninu keðjunnar, en tilkynnt var í apríl á þessu ári að Iceland-vörur myndu ekki innihalda pálmaolíu undir lok ársins 2018.
Samkvæmt Vísindavefnum er olían unnin úr olíupálma, fljótvöxnum hitabeltispálma sem er upprunninn frá Vestur- og Suðvestur-Afríkur. Einn hektari af olíupálma gefur af sér um 3000 kíló af pálmaolíu og 250 kíló af pálmakjarnaolíu. Eftirspurn eftir pálmaolíu hefur aukist mikið undanfarna áratugi og til þess að anna henni ryðja menn mikið af landi regnskóganna, samkvæmt grein vefsins. Í dag er langmestur hluti pálmaolíu á markaðnum ósjálfbær og valdur að eyðingu regnskóga. Þá er einnig minnst á samtök um sjálfbæra pálmaolíu, Roundtable on Sustainable Palm Oil, en Vísindavefurinn varar við þeim. Segir þau þekkt fyrir að gefa út falskar vottanir og að þau haif brugðist hlutverki sínu.
Í greininni er einnig bent á annað vandamál – að pálmaolía sé oft ekki merkt á umbúðir. Stundum stendur bara jurtaolía og ómögulegt að átta sig á hvaða olíu er átt við. Raunar gengur pálmaolía undir ýmsum nöfnum á umbúðum matvæla samkvæmt síðunni Rainforest Action Network. Sem dæmi geta skammstafanirnar PKO, PHPKO, FP(K)O og OPKO allar merkt pálmaolía. Þá er hún oft kölluð Palmitate, Sodium Laureth Sulphate, Sodium Lauryl Sulphates, Glyceryl Stearate, Stearic Acid og Steareth – 2 eða – 20.
Í pálmaolíu er hátt hlutfall mettaðrar fitu og hvetur Alþjóða heilbrigðisstofnunin fólk til að lágmarka neyslu á olíunni. Ein matskeið af olíunni inniheldur 114 kaloríur og 14 grömm af fitu, og af þeim eru 7 grömm af mettaðri fitu. Hins vegar finnst pálmaolía í ofboðslega mörgum neysluvörum, til dæmis sápu, súkkulaði, ís, brauði, kökum, smjörlíki, skyndinúðlum, snakki og tannkremi.
Hér fyrir neðan er listi yfir vörur sem innihalda pálmaolíu en listinn er alls ekki tæmandi. Listann í heild sinni má sjá með því að smella hér.
Skippy‘s-hnetusmjör, Philadelphia-rjómaostur, Kraft-hnetusmjör.
Pizza Hut, Starbucks, Dunkin’ Donuts, Taco Bell. Þá er pálmaolía einnig notuð á einhverjum asískum matsölustöðum.
Sultana Bran, Just Right, Nutri-Grain, Special K, Kornfleks, Fruit Loops.
Fanta, Pepsi, Mountain Dew, 7Up, kók, Schweppes.
Cheetos, Kettle Chips, Pringles, Walkers, Lays.
Milky Way, Quality Street, Nestle, Reeses, Kit Kat, Hersheys, Mars, Maltesers, Twix, M&M, Bounty, Smarties, Toblerone, Milka.
Rimmel, Revlon, Bobbi Brown, Clarins, Max Factor, M.A.C, Chanel, L‘Oreal, Maybelline, YSL, Estee Lauder, Urban Decay, NYX.
Olay, Dove, St.Ives, Garnier, Nivea, Clinique, Biore.
Oral B, Colgate, Sensodyne.
Dove, LUX, Nivea, Lynx, Old Spice, Palmolive.
