fbpx
Laugardagur 20.apríl 2024
Kynning

Uppfinningar sem urðu til fyrir hreina tilviljun

Viagra átti að vera hjartalyf – Corn Flakes varð til því Kellog ofhitaði hveitið

Ritstjórn DV
Laugardaginn 7. apríl 2018 15:55

Spencer er maðurinn á bak við örbylgjuofninn.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Uppfinningamenn og frumkvöðlar vinna oft og tíðum óeigingjarnt starf í þeim tilgangi að gera líf okkar allra aðeins bærilegra. Sumir eyða mörgum árum ævi sinnar í að þróa leiðir til að láta hugmyndir sínar verða að veruleika á meðan aðrar uppfinningar verða til fyrir hreina tilviljun. Vissirðu til dæmis að franski rennilásinn, stinningarlyfið Viagra og Corn Flakes-morgunkornið urðu til fyrir tilviljun? Business Insider tók saman lista yfir nokkrar slíkar uppfinningar.

Örbylgjuofninn

Árið 1946 var maður að nafni Percy Spencer, bandarískur verkfræðingur, að vinna að ratsjárverkefni fyrir fyrirtæki að nafni Raytheon Corporation. Til að gera langa sögu stutta var hann með súkkulaði í vasanum á tilraunastofu fyrirtækisins og byrjaði súkkulaðið skyndilega að bráðna. Athugun hans leiddi í ljós að súkkulaðið bráðnaði vegna hita frá útvarpslampa á tilraunastofunni. Spencer, sem var eðlis- og verkfræðingur að mennt, áttaði sig á því að hitinn kæmi frá örbylgjum. Segja má að Spencer hafi því verið upphafsmaður örbylgjuofnsins sem finna má á flestum heimilum nú til dags. Tæknin þróaðist mikið upp úr miðri 20. öldinni sem er kannski eins gott. Þannig var fyrsti örbylgjuofninn rúm 300 kíló.

Röntgentækið

Árið 1895 var eðlisfræðingurinn Wilhelm Roentgen á rannsóknarstofu sinni þar sem hann vann að rannsóknum á rafmagni og ýmsu því tengdu. Kvöld eitt vann hann við rannsóknir á rafeindalampa og eins og fram kemur á Vísindavefnum prófaði hann að hylja lampann með ljósþéttum pappír. Þegar hann hleypti straumi á lampann kom ljósbjarmi frá efni á öðrum stað í herberginu. Þegar hann setti svo aðra hönd sína fyrir geislann sá hann beinin í höndinni. Geislann nefndi hann X sem er oftar en ekki notað yfir óþekktar breytur í stærðfræði. Þaðan kemur enska nafnið X-Ray. Geislinn var síðan nefndur í höfuðið á Roentgen.

Franski rennilásinn

Árið 1941 var svissneski verkfræðingurinn George de Mestral á göngu í Ölpunum. Þegar hann kom heim úr göngunni sá hann að nálar úr jurtinni króklappa sátu fastar í fötum hans. Eins og sönnum verkfræðingi sæmir vakti þetta athygli Mestral og þegar hann fór að skoða þetta nánar sá hann að á nálunum voru litlar krækjur sem gerðu að verkum að þær festust. Mestral þróaði sína eigin útfærslu á þessu og í kjölfarið varð til það sem í daglegu tali kallast riflás eða franskur rennilás.

Play-doh leirinn

Flestir foreldrar þekkja eflaust hinn litríka Play-doh leir sem flestum börnum finnst gaman að leika sér með. Staðreyndin er sú að Play-doh leirinn varð til fyrir hreina tilviljun, hann átti að minnsta kosti aldrei að verða leikfang. Á fjórða áratug liðinnar aldar ráku bræðurnir Noah og Cleo McVicker sápufyrirtæki og ein af aukaafurðum framleiðslunnar var leir sem bræðurnir töldu að hægt væri að nota sem eins konar hreinsiefni. Leirinn gat drukkið í sig sót sem oftar en ekki settist á veggi, sérstaklega hjá þeim sem hituðu heimili sín með því að brenna kol. Síðar kom á markað veggfóður sem hægt var að þrífa með vatni og þá minnkaði eftirspurnin eftir leirnum. Það var í raun þá sem hjólin fóru að snúast. Bræðurnir, með aðstoð leikskólakennara að nafni Kay Zufall, bættu litarefnum við leirinn sem varð vinsælt leikfang í leikskólum. Kay fann svo nafn á leirinn, Play-doh, sem er enn meðal þeirra leikfanga sem börn sækja einna mest í.

 

Viagra

Það þekkja eflaust allir stinningarlyfið Viagra sem kom á markað skömmu fyrir aldamót. Áður en lyfið var markaðssett sem lyf fyrir karla með stinningarvandamál var tilgangur þess allt annar. Virka efnið í Viagra heitir Sildenafil og lyfjarisinn Pfizer, sem framleiðir Viagra, kynnti það fyrst til sögunnar sem hjartalyf. Í klínískum rannsóknum kom í ljós að gagnsemi þess við hjartavandamálum var lítil en þeir sem tóku þátt í rannsóknum, karlar þá eingöngu, tóku eftir undarlegri aukaverkun. Þeir gátu viðhaldið stinningu lengur og betur. Pfizer ákvað í kjölfarið að prófa lyfið á um fjögur þúsund körlum sem allir áttu við stinningarvanda að stríða og viti menn! Þeir lýstu sömu áhrifum og því fór sem fór; lyfið var markaðssett sem stinningarlyf og hefur komið milljónum karla að góðum notum.

Corn Flakes

Segja má að morgunkornið Corn Flakes (kornflex eins og við Íslendingar köllum það) hafi orðið til vegna mistaka. Árið 1894 gerði maður að nafni John Kellog tilraunir með hveiti. Hann starfaði sem læknir á Battle Creek Sanitarium ásamt bróður sínum, William, og var markmið þeirra að koma skikk á mataræði sjúklinga. Dag einn settu þeir hveiti ásamt ýmsu öðru í pott og hituðu það. Þeir hituðu það aðeins of mikið og komust að því þegar þeir reyndu að fletja deigið út að það brotnaði í litlar flögur. Þeir ákváðu svo að hita þessar flögur og komust þá að því að þær urðu stökkar og nokkuð bragðgóðar. Það sama gerðist þegar þeir gerðu tilraunir með að elda korn. U   ppskriftin var svo þróuð og varð að því sem við köllum Corn Flakes í dag.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Hvalur sprakk í tætlur

Nýlegt

Kynning
13.12.2023

Hlífðarpúðar sem aðlagast líkamanum vegna einstakrar tækni

Hlífðarpúðar sem aðlagast líkamanum vegna einstakrar tækni
Kynning
28.11.2023

Skúli fann heilsuna aftur í Póllandi – „Lífsgæði mín löguðust umtalsvert frá því að vera algjör sjúklingur eða öryrki yfir í að komast aftur á vinnumarkaðinn“

Skúli fann heilsuna aftur í Póllandi – „Lífsgæði mín löguðust umtalsvert frá því að vera algjör sjúklingur eða öryrki yfir í að komast aftur á vinnumarkaðinn“
Kynning
31.03.2023

Glæsilegir vinningar í Páskaleik DV: Taktu þátt fyrir 5. apríl

Glæsilegir vinningar í Páskaleik DV: Taktu þátt fyrir 5. apríl
Kynning
29.03.2023

Miklu meiri lífsgæði með Protis Liðum

Miklu meiri lífsgæði með Protis Liðum