Íslenskt dýralíf er frekar fábreytt í stóra samhenginu ef frá er talið fugla- og fiskalíf. Villt landspendýr eru hér aðeins sex auk tveggja selategunda sem kæpa með fram ströndum. Skriðdýr og froskdýr eru hér engin. Þess vegna bregður fólki þegar erlenda gesti ber að garði líkt og þvottabjörninn sem skotinn var á Reykjanesi í vikunni.
Dýrið er nú til rannsóknar í tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræði að Keldum. Þar verður það aldursgreint, kyngreint og skimað fyrir sjúkdómum. Enn sem komið er er ekkert vitað um uppruna dýrsins. Kristinn Skarphéðinsson hjá Náttúrufræðistofnun Íslands segir: „Það eina sem hægt er að segja á þessari stundu er að þvottabjörninn hefur fengið einhvers konar aðstoð við að koma hingað. Við krufningu er hægt að sjá hvort dýrið sé örmerkt og hafi verið haldið sem gæludýr.“
Eru einhverjar hættur sem fylgja þvottabjörnum?
„Það er alltaf hætta á veiru- og bakteríusýkingum á borð við hundaæði sem berast hingað með spendýrum. En þessi dýr eru ekki hættuleg mönnum að öðru leyti frekar en til dæmis hundar. Fólk sem hefur búið erlendis kannast við þá í kringum öskutunnur og víða. Þetta eru dýr sem búa í miklu nábýli við manninn og það er sjaldan kvartað undan þeim. En feldurinn er litaður eins og þeir séu með ræningjagrímur og þess vegna er ýmis þjóðtrú tengd þeim.“
Gætu þeir orðið landlægir hér?
„Það er erfitt að segja. Þeir lifa á svæðum þar sem veturnir eru kaldari en á Íslandi og þetta eru alætur þannig að það er ekkert ólíklegt að þeir gætu lifað af hérna. En hérna vantar skóglendi sem þeir eru hrifnir af að lifa í og ég get fullyrt að þetta svæði á Reykjanesinu var ekki heppilegasti staðurinn til að byrja búskap.“
Árið 1784 var gerð tilraun til að gera héra að landlægum dýrum á Íslandi. Ekki er mikið vitað um þá tilraun annað en að þeim var sleppt í einhverjum skógi en síðan fréttist ekkert meira af dýrunum. Sumir telja að hérarnir hafi orðið tófunni að bráð. Um miðja 19. öld var norskum hérum sleppt í Færeyjum og gafst það vel. Hérar eru nú landlægir þar og vinsælir til skotveiða. Árið 1861 var færeyskum hérum sleppt í Viðey en þar ollu þeir svo miklum skaða í æðarvarpinu að gripið var til þess ráðs að skjóta þá alla. Ýmsar óstaðfestar fregnir eru til af innflutningi héra eru til síðan þá en einu staðfestu tilraunina gerði Ársæll Árnason bókbindari árið 1932. Hann fékk leyfi frá Alþingi til að flytja inn snæhéra frá Grænlandi en ekkert varð af innflutningnum.
Ársæll Árnason flutti inn sjö þvottabirni frá Þýskalandi árið 1932 og hafði þá fyrst um sinn sem gæludýr á heimili sínu í Reykjavík. Þar fjölguðu þeir sér og voru loks flestir fluttir á loðdýrabú á Hofstöðum í Garðabæ þar sem þeir voru hafðir til skemmtunar í um áratug. Þrjá birni sendi Ársæll til systur sinnar í Vestmannaeyjum en sú vist reyndist erfiðari. Birnirnir áttu það til að flýja vistarverur sínar og skömmu seinna drápust þeir allir. Þrír þvottabirnir voru fluttir til landsins árið 1975 til að vera sýningardýr á Sædýrasafninu en einn þeirra slapp og var skotinn í verksmiðju Lýsis og mjöls áður en hann komst á safnið. Nýlega fannst þvottabjörn á Reykjanesi og var samstundis skotinn. Ekki er vitað hvernig björninn komst til landsins.
Árið 1928 fengu Ársæll Árnason og nokkrir aðrir áhugamenn um auðgun íslenskrar fánu leyfi og styrk frá ríkisstjórninni til að veiða og flytja inn sauðnaut frá Grænlandi. Gerðu þeir út bátinn Gotta og sigldu vestur ári síðar til að veiða dýrin. Fundu þeir hjörð og drápu öll fullorðnu sauðnautin en sneru heim með sjö kálfa. En innan tveggja ára voru þeir allir dauðir úr sjúkdómum. Íslendingar voru þó ekki af baki dottnir enda sauðnaut mjög vinsæl dýr til veiða. Sjö dýr voru flutt inn frá Noregi en þau fóru á sömu leið og þau grænlensku. Dýrin voru um tíma geymd á Austurvelli og fólk safnaðist saman til að berja þessar furðuskepnur augum. Þá voru nokkur dýr send á Gunnarsholt í Rangárvallasýslu en öðrum sleppt í Skorradal. Þrátt fyrir þessar misheppnuðu tilraunir er enn talað um að flytja inn sauðnaut, bæði á Vestfjörðum og Austfjörðum.
Árið 1895 flutti danski læknirinn Edvard Ehlers inn froska til Íslands er hann kom hingað til að athuga með heilsufar Íslendinga og gera úttekt á holdsveikisjúklingum. Ehlers hugðist sleppa froskunum við Þingvallavatn þar sem þeir áttu að aðlagast náttúrunni og halda niðri mývargi. Um var að ræða 40 danska og 100 þýska froska sem veiddir voru í tjörnum. Dönsku froskarnir drápust samstundis í skipinu en þeir þýsku voru sterkir og harðgerðir og lifðu ferðina af. Þegar ferðaplön Ehlers breyttust var ákveðið að sleppa froskunum frekar í Laugardalnum. Þangað stukku þýsku froskarnir en sáust svo ekki meir. Sennilega hafa verið gerðar frekari misheppnaðar tilraunir til að gera froska að villtum dýrum á Íslandi enda eru þeir vinsæl gæludýr í dag.
Fyrsta og síðasta íslenska fashanabúið var stofnað á Tókastöðum í Fljótsdalshéraði árið 1998. Það voru hjónin Skúli Magnússon og Anna Einarsdóttir sem komu búinu á legg eftir að hafa staðið í miklu stappi við yfirvöld. Hjónin sóttu 100 egg til Svíþjóðar og klöktust þau hér út. Skúli sótti einnig um leyfi til að sleppa fuglunum lausum út í náttúruna enda eru þeir einhverjir vinsælustu fuglar til skotveiði í Evrópu. Það gekk þó ekki eftir og þegar Skúli féll frá árið 2003 hætti Anna að rækta fashanana á búinu. Fashanar hafa sést af og til á Íslandi síðan, oftast nálægt sumarhúsabyggðum á Suðurlandi. Enginn sambærileg tilraun og hjónanna hefur þó verið gerð.
