Kristín Ómarsdóttir er í hópi fjölmargra foreldra sem gripu til þess ráðs að gerast dagforeldri vegna þess að ekki var til pláss fyrir þeirra barn. Kristín, sem er íþróttafræðingur með kennsluréttindi að mennt, var komin með vinnu eftir fæðingarorlof en þurfti frá að hverfa þar sem hún fékk hvorki pláss fyrir dóttur sína á ungbarnaleikskóla né hjá dagforeldri í Reykjavík. Kristín tók á móti blaðamanni á heimili sínu í Laugardal, þar standa nú yfir framkvæmdir til að gera heimilið klárt til að taka á móti börnum en Kristín bíður nú eftir að fá starfsleyfi frá Reykjavíkurborg.

Setið um plássin

„Ég ákvað bara að gerast dagmóðir sjálf fyrst ég hafði tækifæri til. Þetta er búinn að vera gamall draumur þannig að ég ákvað að slá til, þetta verður mjög spennandi,“ segir Kristín. „Ég var í atvinnuleit og í leit að plássi fyrir barnið. Ég gat valið á milli vinnustaða en ég fann hvergi pláss fyrir hana.“ Kristín er ekki enn formlega skráð með leyfi sem dagforeldri en hún er strax búin að fá fleiri umsóknir en hún getur talið. „Ég setti inn auglýsingu á Facebook og það rigndi yfir mig skilaboðum. Það voru komnar vel yfir 60 beiðnir þegar ég hætti að telja. Ég vissi að þörfin væri mikil en mig grunaði ekki að hún væri svona mikil. Mér skilst á öðrum að þetta sé svipað hjá þeim. Það er setið um plássin.“

Kristín segir augljósan skort á úrræðum fyrir foreldra ungra barna. „Margir sem hafa haft samband við mig eru að bíða eftir að komast í vinnuna sína, en komast ekki því þeir hafa engan stað fyrir barnið. Líka starfsmenn leikskóla, eins kaldhæðnislegt og það hljómar. Það sem mér finnst sorglegast er að fólk virðist vera til í hvað sem er. Fólk getur ekki valið dagforeldrið sem því líst best á, það verður bara að stökkva á eitthvað ef það býðst. Ég vil gefa fólki færi á að kynnast mér, koma í heimsókn, skoða þær aðstæður sem ég bíð upp á og ákveða hvort það treysti mér fyrir barninu sínu áður en það þiggur pláss fyrir það, en fólk hefur fáa valkosti í dag. Börnin eru það dýrmætasta sem við eigum og það er mjög sorglegt að fólk sé í þeirri stöðu að þurfa að stökkva á hvað sem er.“

Heimilið lagt undir

Ferlið við að gerast dagforeldri kostar bæði mikinn tíma og fjárútlát. Verðandi dagforeldrar þurfa að sækja sex vikna námskeið, skila læknisvottorði og sakaskrá, láta slökkvilið gera úttekt á húsnæðinu, fara í viðtal hjá daggæslufulltrúa, fá skóla- og frístundaráð í heimsókn fyrir frekari úttekt á búnaði, standa straum af stjórnsýslukostnaði við að fá starfsleyfið og kaupa útbúnað. „Mér finnst að það mætti ekki vera auðveldara að gerast dagforeldri. Þetta er samt tímafrekt og smá vesen. Síðasti mánuðurinn minn í fæðingarorlofinu hefur farið í að snúast í þessu. Maður er að leggja heimilið undir, þetta er meira en bara að fá leyfi og byrja“.

Dagforeldrar heyra undir sveitarfélögin og því getur munað ansi miklu á milli sveitarfélaga þegar kemur að niðurgreiðslum eins og sjá má í tölum ASÍ frá 2017 í meðfylgjandi dálk. „Dagforeldrar eru að hjálpa sveitarfélögum, það mætti alveg vera einhver styrkur einhvers staðar til að mæta útgjöldunum. Til dæmis er ekki skylda að kaupa fjölburakerru en ég ætla að gera það, hún kostar um 100 þúsund krónur. Miðað við mína gjaldskrá þá munu fyrstu tveir mánuðirnir fara í að mæta stofnkostnaðinum.“

Varla dropi í hafið

Eins og áður segir hefur Kristín fengið ótal beiðnir frá foreldrum. Hún segir óþægilegt að vera sett í þá stöðu að þurfa að velja á milli fólks sem er gjarnan í miklum vanda. „Ég lagði mig fram við að svara öllum beiðnunum sem ég fékk eftir að ég auglýsti, það tók þrjú kvöld. Sumir biðja einfaldlega um pláss á meðan aðrir eru grátbiðjandi. Það er svo sorglegt að geta ekki hjálpað öllum. Stundum langar mig að geta opnað leikskóla og taka á móti öllum, en það er ekki þannig. Þetta er örlítið ósanngjörn staða, að þurfa að heyra margar sorglegar sögur og þurfa að velja úr.“

Kristín segir marga sem hún hafi kynnst á námskeiðinu vera í sömu stöðu og hún. „Um það bil helmingurinn af okkur á lítil börn sem fá hvergi pláss.“ Hún er með heimild fyrir fjórum börnum sem þýðir að hún er með pláss fyrir þrjú börn fyrir utan sitt eigið. „Það verður enginn ríkur af því að vera dagforeldri. Mánaðarlaunin mín verða ekki þau sömu og ef ég væri úti á vinnumarkaðnum. En hvað gerir maður ekki fyrir sjálfan sig og aðra,“ segir Kristín og brosir. „Það er gaman að fara út fyrir þægindarammann og aðstoða þrjá foreldra í viðbót, þá er markmiðinu náð. Það er verst að það er varla dropi í hafið.“