fbpx
Laugardagur 20.apríl 2024
Fréttir

Jónas er með tvö mannslíf á samviskunni: Hefur ekki enn borgað bætur þrátt fyrir há laun

Kristinn H. Guðnason
Föstudaginn 9. nóvember 2018 12:27

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Einn umræddasti maður landsins þessa dagana er Jónas Garðarsson, formaður Sjómannafélags Íslands. Eftir að Heiðveig María Einarsdóttir bauð sig fram til formanns félagsins hófst skrautleg atburðarás og deilur milli hennar og núverandi stjórnarmanna. Jónas hefur farið mikinn í umræðunni og sakað Heiðveigu um að spilla sameiningu sjómannafélaga. Var Heiðveigu vikið úr félaginu og verður málið tekið fyrir hjá félagsdómi á næstunni. Jónas hefur starfað fyrir Sjómannafélagið í næstum fjörutíu ár og á sér merkilega en jafnframt sorglega sögu. Hann hefur staðið fyrir hörðum mótmælaaðgerðum og komist í kast við lögin fyrir smygl. Haustið 2005 létust tvær manneskjur í skemmtiferð um Sundin og var Jónas dæmdur í þriggja ára fangelsi fyrir manndráp af gáleysi.

 

Örlagarík bátsferð

Jónas Garðarsson festi kaup á skemmtibát í Englandi og sigldi honum til landsins þann 20. ágúst árið 2005. Fékk báturinn heitið Harpa eftir eiginkonu hans, Guðjónu Hörpu Helgadóttur.

Föstudagskvöldið 9. september þetta sama ár sigldi Jónas ásamt, eiginkonu sinni, ellefu ára syni og vinafólki sínu út á Kollafjörð. Þetta voru sambýlisfólkið Friðrik Ásgeir Hermannsson, 34 ára, og Matthildur Victoría Harðardóttir, 51 árs. Voru þau í skemmtiferð til að fagna því að Friðrik, sem var lögfræðingur, hefði flutt sitt fyrsta prófmál fyrir Hæstarétti.

Ljósbaujur voru í sjónum til að leiðbeina skipum og bátum inn í Sundahöfn en bátnum hafði verið siglt röngu megin við þær. Algengt var að þeir sem þekktu vel til á svæðinu gerðu þetta viljandi til að stytta sér leið. Þegar liðið var á nóttina, rétt fyrir klukkan tvö, sigldi báturinn á Skarfasker við Viðey á miklum hraða. Sonurinn var þá sofandi í gistirými bátsins en aðrir í stýrishúsinu.

Harpa var föst á skerinu í um það bil tuttugu mínútur. Þá var bátnum bakkað í tilraun til að sigla honum skemmdum í höfn. Þegar leit út fyrir að báturinn væri að sökkva hringdi Jónas í Neyðarlínuna. Eftir að hafa siglt í um fjórar mínútur hvolfdi bátnum og ætla má að Matthildur, sem var í káetunni, hafi drukknað þá.

Leitað í viku

Þyrla Landhelgisgæslunnar var ræst út ásamt lögreglunni. Þegar lögreglumenn á gúmmíbát fundu Hörpu meira en klukkutíma eftir útkallið sáu þeir Jónas hangandi utan á bátnum. Guðjóna sat þá á kili bátsins ásamt syni þeirra. Eftir að Jónasi og fjölskyldu hans var bjargað um borð í gúmmíbátinn voru þau flutt upp á gjörgæsludeild. Höfðu þau fengið mikla áverka við höggið. Jónas var tvílærbrotinn og Guðjóna með brotin rifbein.

Strax eftir að þeim hafði verið bjargað hófst leitin að Friðriki og Matthildi. Kafarar stukku í sjóinn og fljótlega fannst lík Matthildar. Lík Friðriks fannst hins vegar ekki strax.

Lögregla, björgunarsveitir, kafarar frá Landhelgisgæslunni og vinir og ættingjar Friðriks leituðu að honum dagana á eftir. Um tíma var veður mjög vont og aðstæður allar erfiðar. Fljótlega hóf rannsóknarnefnd sjóslysa störf og var Harpa rannsökuð í lokuðu húsnæði. Á meðan dvöldu Jónas og Guðjóna þungt haldin á Landspítalanum. Laugardaginn 17. september, viku eftir áreksturinn, fannst lík Friðriks neðansjávar vestan við Viðey.

Manndráp af gáleysi
Jónas var fundinn sekur og hlaut þriggja ára fangelsisdóm.

Drakk áfengi en sagðist ekki hafa verið við stýrið

Fljótlega fór rannsókn lögreglu að beinast að Jónasi og Guðjónu. Viku eftir áreksturinn voru þau yfirheyrð og höfðu þá réttarstöðu sakborninga. Talið var að þau hefðu neytt áfengis þetta kvöld en rannsóknin beindist að því að komast að því hver hefði verið við stýrið þegar báturinn steytti á skerinu. Sagði Hörður Jóhannesson aðstoðaryfirlögregluþjónn langlíklegast að það hafi verið Jónas. Jónas sagðist aftur á móti ekki muna mikið eftir atburðarásinni vegna höfuðhöggs sem hann hlaut við höggið. Út frá rannsókninni var Jónas kærður fyrir manndráp af gáleysi. Sagði hann sig frá trúnaðarstörfum fyrir Sjómannafélagið vegna þess.

Aðalmeðferð málsins hófst föstudaginn 5. maí í Héraðsdómi Reykjavíkur. Viðurkenndi Jónas þar að hafa drukkið áfengi þetta umrædda kvöld. Tvö glös af gini og rauðvín með kvöldmatnum. Klukkan 4.09 um nóttina mældust 1,07 prómill í blóði hans sem er langt yfir leyfilegum mörkum. Hann sagðist þó ekki hafa fundið fyrir ölvun og gæti sjálfur metið það hvort hann gæti stjórnað báti verandi búinn að drekka.

Jónas hafnaði því hins vegar að hafa verið við stýrið og sagðist muna atburði kvöldsins þangað til hann lét Matthildi um stjórn bátsins. Hafi það verið fyrir áeggjan Friðriks en Jónas sagðist ekki hafa vitað hvort hún hefði tiltekin réttindi til að stýra bát. Sagðist Jónas hafa leiðbeint Matthildi út fyrir Skarfasker en síðan væri minnið þrotið þar til hann var sjálfur á sundi og báturinn á hvolfi. Var Jónas sá eini um borð sem hafði aflað sér siglingarmenntunar og því skipstjóri allan tímann samkvæmt lögum.

Rannsókn á áverkum þeirra sem um borð voru leiddi hins vegar í ljós að Matthildur hefði verið í setustofu bátsins. Lík hennar var með áverka á sköflungum en Jónas hafði brotnað á læri og úlnlið. Þar að auki fannst kertavax bæði á setubekk og annarri ermi Matthildar. Auk þess höfðu bæði Guðjóna og sonur þeirra sagt að Matthildur hefði verið í sófa á bak við stýrisbekkinn. Töldu dómarar að Jónas sjálfur hefði staðið við stýrið.

Þriggja ára fangelsisdómur

Í réttarhöldunum var gáleysi Jónasar einnig rætt út frá vöntun á sjókorti. Samkvæmt siglingafróðum meðdómsmanni var það frumforsenda þess að hægt væri að sigla um svæðið með gát eins og aðstæður voru. Jónas sjálfur sagðist hins vegar aldrei hafa notað sjókort eða staðsetningartæki á ferðum sínum um Sundin.

Eftir að báturinn steytti á skerinu bar Jónasi sem skipstjóra að grípa til allra tiltækra ráðstafana til að bjarga farþegunum. Björgunarbátur var geymdur í tösku í vélarrýminu og virtist sem engar tilraunir hafi verið gerðar til að opna hann. Einnig voru hvorki neyðarblys né talstöð bátsins notuð. Í upptökum af samtölum við Neyðarlínuna heyrðist að Jónas hafi vikið sér undan því að tala í farsíma við neyðarlínuna.

Hélt lögmaður Jónasar því fram að áhrif höfuðhöggs hefðu valdið þessari hegðun Jónasar. Ekkert kom hins vegar fram sem benti til þess að höggið hefði verið verulegt eða haft áhrif á minnið.

Þann 6. júní árið 2006 var Jónas fundinn sekur fyrir manndráp af gáleysi og stórfelld brot á skipstjórnarskyldum sínum. Einnig að hafa valdið konu sinni stórfelldu líkamstjóni. Hlaut hann þriggja ára fangelsisdóm og var dæmd skaðabótaskylda gagnvart ættingjum Friðriks og Matthildar. Var þessi dómur staðfestur þann 10. maí árið 2007. Í dómi Hæstaréttar kom fram að samkvæmt sakavottorði Jónasar hafði hann í þrígang verið sakfelldur fyrir brot á tollalögum.

 

Bátshvarf
Hörpu komið undan til Noregs.

Greiddi ekki bætur til aðstandenda

Auk fangelsisdómsins var Jónasi gert að greiða aðstandendum fórnarlambanna 10 milljónir í bætur. Sagðist hann þó ekki ætla að greiða skaðabæturnar fyrr en afplánun væri lokið. Væri það vegna þess að hann vildi tryggja fjárhagslegt öryggi fjölskyldu sinnar. Bjuggu þau þá í einbýlishúsi sem skráð var á eiginkonu Jónasar.

Langt er nú um liðið síðan Jónas lauk afplánun en enn hafa aðstandendurnir ekki fengið bætur frá honum heldur aðeins 600 þúsund krónur úr bótasjóði ríkisins. Það staðfesti systir Matthildar í samtali við Stundina. Var bent á það að Jónas hefði 1,9 milljónir króna í tekjur á mánuði árið 2016.

Þegar reynt var að innheimta árið 2015 fundust engar eignir í búi Jónasar. Skaðabótakröfurnar eru nú fyrndar, tólf árum eftir uppkvaðningu dóms.

 

Bátnum komið undan til Noregs

Í september árið 2007 fékk Jónas boðun um að hefja afplánun. DV greindi frá því viku fyrr að Jónas hefði sótt um að fá náðun frá afplánuninni. Samkvæmt heimildum DV á þeim tíma stóð í umsókninni að ástæðurnar væru bág fjárhagsstaða og erfiðar fjölskylduaðstæður.

Á sama tíma greindi DV frá því að báturinn Harpa hefði horfið úr löggæslu. Samkvæmt dómi átti að selja Hörpu á uppboði og átti ágóðinn að renna til aðstandenda Friðriks og Matthildar. Kom þá á daginn að Jónas hafði selt bátinn í byrjun árs 2006 og sagði hann að sýslumaðurinn í Reykjavík hefði ekkert að gera með að kyrrsetja hann. Neitaði hann að segja hver hefði keypt bátinn eða hvar hann væri.

Aðstandendur Matthildar og Friðriks voru hins vegar ekki sannfærð um að báturinn væri seldur enda var hann skráður í eigu Jónasar þegar gerðin um löggeymslu var gerð. Meðan á réttarhöldunum stóð var báturinn í geymslu í bílskúr í Garðabænum. Í október árið 2006 þegar löggeymslan var gerð var báturinn í kerru við bílskúrinn.

Í nóvember árið 2007 greindi DV frá því að Harpa væri í viðgerð í Noregi og væri það að beiðni Jónasar sjálfs. Hefði hann komið bátnum úr landi 17. nóvember árið 2006 með flutningaskipinu Kársnesi. Í janúar árið 2008 vissi norska lögreglan hins vegar ekki hvar báturinn var niður kominn.

 

 

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Stöð 2 lækkar verð
Fréttir
Í gær

Segist enga tengingu hafa við heimalandið en verður samt að sitja í fangelsi þar

Segist enga tengingu hafa við heimalandið en verður samt að sitja í fangelsi þar
Fréttir
Í gær

Kíghósti greinist hjá nokkrum ótengdum einstaklingum á höfuðborgarsvæðinu

Kíghósti greinist hjá nokkrum ótengdum einstaklingum á höfuðborgarsvæðinu