„Miðað við fjölda þeirra sem leitað hefur verið til er óhætt að segja að söfnunin hafi í heild gengið frekar treglega til þessa,“ segir Kristján Valur Ingólfsson, vígslubiskup í Skálholti. Verndarsjóður Skálholtsdómkirkju hóf nýlega að safna framlögum til viðgerða á listgluggum Gerðar Helgadóttur sem liggja undir skemmdum og altarismynd Nínu Tryggvadóttur. Leitað hefur verið eftir fjárframlögum bæði hjá einstaklingum og fyrirtækjum, en einnig var sótt um styrk í Húsafriðunarsjóð. Kristján Valur segir að svar við umsókninni í Húsafriðunarsjóð sé væntanlegt innan skamms. „Við munum ekki leggja af stað með viðgerð fyrr en séð verður að við náum endum saman,“ segir hann.

Listgluggar Gerðar Helgadóttur Gersemar í Skálholtsdómkirkju.

Gæti kostað 70 milljónir

Hann segir kostnaðinn geta orðið um 70 milljónir króna. Spurður hvar viðgerðir muni fara fram segir hann: „Bæði listgluggar Gerðar og altarismynd Nínu eru frá Oidtmann fyrirtækinu í Linnich í Þýskalandi (Dr. H. Oidtmann & Cie.). Fulltrúi þeirra, dr. Stefan Oidtmann, var kallaður til ráðgjafar og úttektar á ástandi glugganna fyrst árið 2010 og skilaði þá mjög ítarlegri skýrslu og kom síðan aftur árið 2014, þegar ákveðið hafði verið að ráðast í nauðsynlega viðgerð, og gerði þá nýja úttekt á ástandi glugganna og á mósaíkmynd Nínu, en í henni eru sprunguskemmdir sem urðu til í stóru Suðurlandsskjálftunum. Úttektin sýndi að ástand glugganna hafði verulega versnað milli 2010 og 2014.“

Þarf að taka alla glugga niður

Hversu miklar eru skemmdirnar á listgluggum Gerðar og hafa þær orðið á löngum tíma?

„Skemmdirnar eru að stærstum hluta tilkomnar vegna þess að bilið milli hlífðarglers og listglers var í upphafi haft of lítið og án loftunar. Þess vegna hefur alveg frá upphafi orðið til raki sem með tímanum veldur fúa í tréverki og tæringu í blýi og stuðningsrömmum. Þar að auki hafa glerflísar brotnað. Til þess að bregðast við þessu þarf að taka alla gluggana niður og fara yfir þá í verkstæðinu í Linnich, gera nýja ramma og setja þá upp að nýju með góðri loftun.“

Ef ekki tekst að safna nægu fé hvað þá?

„Það er ekki í boði. Þetta eru þjóðargersemar.“