fbpx
Föstudagur 19.apríl 2024
Fréttir

Morðin sem vöktu óhug árið 1976

Þrír átján ára gamlir drengir, í tveimur aðskildum málum, urðu mönnum að bana

Björn Þorfinnsson
Sunnudaginn 26. febrúar 2017 20:00

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Um mitt ár 1976 sló óhug á Íslendinga vegna tveggja hrottalegra morða sem framin voru annars vegar á Akureyri og hins vegar í Kópavogi. Í báðum málunum, sem voru ótengd, voru gerendurnir um átján ára aldur og voru morðin með öllu tilefnislaus. Fyrir utan þessi skelfilegu mál hafði Baldur Jónsson úrsmiður verið myrtur af af kunningja sínum, Jóni Péturssyni, þann 10. janúar sama ár auk þess sem Lovísa Kristjánsdóttir lét lífið þann 26. ágúst eftir að hafa staðið Ásgeir Ingólfsson að verki við innbrot á heimili hennar. Jón var metinn ósakhæfur og var gert að sæta öryggisgæslu á viðeigandi stofnun en Ásgeir var dæmdur til 17 ára fangelsisvistar.

Skotinn til bana á Akureyri

Um sjö að morgni sunnudagsins 4. apríl 1976 gengu vegfarendur fram á lík ungs manns við Heiðarlund á Akureyri, skammt frá Lundarskóla. Maðurinn hafði verið skotinn fjórum sinnum í hnakkann en fimmta skotið hafnaði í öxl hans.
Lögreglu var tafarlaust gert viðvart og rannsókn málsins hófst. Sá látni hét Guðbjörn Tryggvason og var 28 ára gamall járniðnaðarmaður. Hann bjó í Glerárþorpi ásamt konu sinni og tveimur ungum börnum en hafði seint um nóttina ákveðið að bregða sér í heimsókn til vinar síns. Til vinarins komst Guðbjörn aldrei.

Fljótlega eftir að lögregla kom á vettvang fannst mögulegt morðvopn skammt frá þeim stað þar sem líkið hafði fundist. Um var að ræða 22 kalíbera Remington-riffil sem lá upp að skúr einum en skammt frá fundust einnig skot og skothylki.

Ætlaði í heimsókn til vinar síns síðla nætur en rakst á banamann sinn á leiðinni. Þeir þekktust ekki.
Guðbjörn Tryggvason Ætlaði í heimsókn til vinar síns síðla nætur en rakst á banamann sinn á leiðinni. Þeir þekktust ekki.

Rifflinum stolið úr verslun

Ekki leið á löngu þar til í ljós kom að rifflinum hafði verið stolið sömu nótt úr Sportvöruverzlun Brynjólfs Sveinssonar að Skipagötu. Þar hafði þjófurinn stolið rifflinum, skotfærum og peningum auk þess sem að hann prófaði að skjóta nokkrum skotum innan veggja verslunarinnar. Olli hann talsverðu tjóni innan dyra með athæfi sínu.
Óhætt er að fullyrða að Akureyringum og í raun þjóðinni allri hafi orðið hverft við vegna málsins. Þetta var fyrsta morðið á Akureyri í rúma öld, samkvæmt fullyrðingum dagblaða.

Lögreglan á Akureyri tók málið föstum tökum og yfirheyrði fjölmarga einstaklinga sama dag og líkið fannst. Einn af þeim var 18 ára gamall sjómaður, Úlfar Ólafsson, sem var yfirheyrður að kvöldi sunnudags. Fram kemur að í yfirheyrslum hafi einhver smáatriði í frásögn hans leitt til þess að grunur um sekt hans varð æ sterkari. Úlfar hafði áður komist í kast við lögin vegna smávægilegra afbrota en aldrei í tengslum við ofbeldisverk af neinu tagi.

Langaði til þess að verða mannsbani

Rúmum sólarhring eftir að yfirheyrslur hófust yfir Úlfari játaði hann að hafa orðið Guðbirni að bana. Hann hafði stolið rifflinum fyrr um nóttina og haldið síðan út í nóttina. Þar rakst hann á tvo unga menntaskóladrengi frá Laugarvatni sem undruðust af hverju Úlfar væri á vappi með riffil um miðja nótt. Þá á Úlfar að hafa beint að þeim byssunni og leist þeim ekki á blikuna. Byssumaðurinn dró þá í land og sagðist hafa verið að grínast, vopnið væri óhlaðið.

Viðurkenndi Úlfar að hafa rekist á Guðbjörn skömmu síðar, skammt frá Lundarskóla og þeir rætt stuttlega saman. Engar vísbendingar eru um að þeir hafi þekkst. Tjáði Úlfar lögreglu að orðaskiptin hafi ekki verið óvinsamleg. Þrátt fyrir það hefði hann fyrirvaralaust beint rifflinum að Guðbirni og skotið hann fimm sinnum af stuttu færi. Það var ekki síst tilefni morðsins sem vakti óhug hjá þjóðinni. Það var nefnilega ekkert og sagði árásarmaðurinn ungi að að hann hefði einfaldlega alltaf viljað prófa að verða mannsbani.
Úlfar var dæmdur til 16 ára fangelsisvistar í héraði en dómurinn síðar mildaður í 12 ára fangelsi í Hæstarétti.

Ástæðan sem Úlfar Ólafsson gaf fyrir morðinu á Guðbirni vakti óhug.
Óhugnanleg skilaboð Ástæðan sem Úlfar Ólafsson gaf fyrir morðinu á Guðbirni vakti óhug.

Misþyrmt í malargryfju

Snemma morguns þann 6. júlí 1976 var lögreglunni í Reykjavík tilkynnt um að maður lægi í malargryfju við Fífuhvammsveg í Kópavogi og virtist látinn. Þegar fyrstu lögreglumennirnir komu á vettvang var ljóst að dauða hans hafði borið að með afar ofbeldisfullum hætti. Líkið lá í blóðpolli og vantaði tennur í neðri góm þess. Sá látni hét Guðjón Atli Árnason, 49 ára, og hafði komið við sögu lögreglu sem átti fingraför hans á skrá. Niðurstaða krufningar var sú að dánarorsök hans hefði verið mörg þung höfuðhögg en að auki bentu rifjabrot og blæðingar í lungum til þess að hann hefði orðið fyrir ítrekuðum barsmíðum á brjóstkassa.

Síðdegis sama dag fannst yfirgefinn Moskvitch-sendibifreið í eigu hins látna við Kaplaskjólsveg. Var bíllinn útataður blóði að innan og þótti augljóst að vettvangur glæpsins væri fundinn. Á hliðarrúðu bílsins fundust fingraför sem voru til á skrá lögreglu.

Daginn eftir voru tveir ungir menn handteknir, þeir Kristmundur Sigurðsson og Albert Ragnarsson. Við yfirheyrslur viðurkenndu þeir nokkuð greiðlega að hafa banað Guðjóni Atla.

Fjölmiðlar fylgdust náið með máli Kristmunds og Alberts.
Í réttarsal Fjölmiðlar fylgdust náið með máli Kristmunds og Alberts.

Ákváðu að ljúka verkinu

Málsatvik voru þau að piltarnir höfðu hitt Guðjón Atla á Umferðarmiðstöðinni og voru allir þrír vel við skál. Ákváðu þeir að keyra um höfuðborgarsvæðið á bifreið Guðjóns Atla og var markmiðið að útvega með einhverjum hætti meira áfengi. Drengirnir fóru fljótlega að leggja á ráðin um að ræna Guðjón Atla og loks báðu þeir hann um að nema staðar við áðurnefndar malargryfjur. Þegar bifreiðin var við það að nema staðar réðust piltarnir á fórnarlamb sitt. Meðal annars brutu þeir pilsnerflösku á höfði mannsins. Átökin bárust út úr bifreiðinni og þar börðu piltarnir fórnarlamb sitt með hnefum og stálu loks peningaveskinu. Að því stöddu tók annar drengjanna við stjórn bifreiðarinnar og eigandanum var komið hálfrænulausum fyrir í aftursæti bílsins. Eftir að hafa ekið ögn lengra inn í malargryfjurnar þá ákváðu drengirnir að úr því sem komið væri þá væri besti kosturinn að koma manninum fyrir kattarnef. Þeir stöðvuðu því bílinn og hleyptu Guðjóni út úr honum. Þegar hann steig út um dyrnar keyrði annar drengurinn stóran stein í höfuð hans og féll hann þá til jarðar án þess að gefa frá sér hljóð. Síðan börðu þeir hann með spýtu sem þeir fundu í grenndinni þar til þeir voru þess fullvissir að Guðjón Atli væri allur.

Varð fórnarlamb líkamsárásar og ráns seint um kvöld. Árásarmenninir, tveir menn á átjánda aldursári, ákváðu síðan að best væri að ganga frá fórnarlambi sínu.
Guðjón Atli Árnason Varð fórnarlamb líkamsárásar og ráns seint um kvöld. Árásarmenninir, tveir menn á átjánda aldursári, ákváðu síðan að best væri að ganga frá fórnarlambi sínu.

Fyrir dómi gátu drengirnir ekki gefið neinar skýringar á ódæðisverkinu. Haft var eftir öðrum þeirra að „að þetta hafi bara einhvern veginn farið svona“. Kristmundur var talinn hafa haft forgöngu um morðið en hann var dæmdur í 12 ára fangelsi fyrir aðild sína. Albert var ekki orðinn 18 ára þegar ódæðið var framið og það var virt honum til refsilækkunar. Hann hlaut átta ára fangelsi.

Kveiktu í á Litla-Hrauni

Nokkrum árum síðar stóðu Úlfar og Kristmundur saman að öðrum glæpum. Þeir voru dæmdir í tveggja ára fangelsi um mitt ár 1981 fyrir að hafa kveikt í fangelsinu að Litla-Hrauni þann 21. janúar 1977. Þriðji fanginn fékk eins árs dóm fyrir aðild sína. Þremenningarnir báru eld að fatageymslu á neðstu hæð hússins og magnaðist eldurinn mjög. Slökkviliðið á Eyrarbakka var kallað út og tók um klukkustund að ráða niðurlögum eldsins. Töluverðar skemmdir urðu og fengu sumir fangaverðir reykeitrun við slökkvistörf.

Niðurstaða héraðsdóms var að fangarnir hefðu með athæfi sínu komið samföngum sínum og starfsmönnum í bráðan lífsháska auk þess að valda hættu á stórfelldu eignatjóni. Talið var hugsanlegt að þeir hefðu ætlað að flýja í ringulreiðinni sem skapaðist en því neituðu þeir ætíð við yfirheyrslur.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Stöð 2 lækkar verð
Fréttir
Í gær

Segist enga tengingu hafa við heimalandið en verður samt að sitja í fangelsi þar

Segist enga tengingu hafa við heimalandið en verður samt að sitja í fangelsi þar
Fréttir
Í gær

Kíghósti greinist hjá nokkrum ótengdum einstaklingum á höfuðborgarsvæðinu

Kíghósti greinist hjá nokkrum ótengdum einstaklingum á höfuðborgarsvæðinu