Keyrði grátandi heim – Skoða reksturinn – Lögregluaðgerð í íbúð
Málefni starfsmannaleiga hafa verið mjög í deiglunni undanfarið. Nú er komið upp mál hjá Verkleigunni í Kópavogi sem ekki sér fyrir endann á. Fyrir rúmum mánuði var yfirmanni fyrirtækisins skyndilega sagt upp og síðan þá hefur allt verið í upplausn. Stór hluti skrifstofufólksins hætti störfum hjá félaginu en deilt er um hvort starfsfólkið hætti af sjálfsdáðum eða var sagt upp. Einnig er deilt um hvort starfsfólk hafi verið svipt frelsi sínu daginn sem yfirmaðurinn var rekinn og hvort skipulögð glæpastarfsemi hafi verið stunduð innan félagsins. Málið er í rannsókn, bæði hjá lögreglunni og lögmanni starfsmannaleigunnar.
Verkleigan er starfsmannaleiga sem hefur verið starfrækt í um eitt og hálft ár og samkvæmt heimasíðu fyrirtækisins starfa um 300 starfsmenn á vegum fyrirtækisins í öllum greinum atvinnulífsins. Allt virtist ætla að vera með kyrrum kjörum mánudaginn 2. október á skrifstofu félagsins í Kópavogi. Unnur Sigurðardóttir, sem hefur starfað þar síðan fyrirtækið var nýstofnað, segir: „Þetta var búinn að vera ósköp venjulegur dagur. En um þrjú leytið komu menn inn á skrifstofuna og sögðu að yfirmaður okkar hefði verið rekinn. Þeir tóku aðgang af öllu vinnutengdu og skiptu um lása á hurðunum.“
Þóra Björk Ottesen markaðsstjóri var einnig á skrifstofunni. Hún segir: „Við sátum inni og vorum að vinna okkar vinnu þegar ryðjast inn átta karlmenn, þar á meðal eigandinn, lögmaður, lásasmiður, tölvumaður og vöðvatröll. Okkur var sagt að við ættum að halda áfram að vinna en við sögðumst ekki hafa nein tæki til þess. Þá fóru þeir að reyna að koma tölvunum aftur í gang og spurðu okkur ótal spurninga um rekstur fyrirtækisins og fleira. Þegar við spurðum hvað væri í gangi sögðu þeir að það kæmi í ljós.“
Greiða þurfti starfsmönnum laun en Þóra segir að mennirnir hafi ekki kunnað á kerfið. Unnur segir: „Klukkan fjögur þegar ég ætlaði að fara að sækja barnið mitt á leikskóla þá kom mannanna. Hann stóð yfir mér og spurði hvert ég væri eiginlega að fara. Ég sagði honum að vinnutími minn væri búinn og ég þyrfti að fara að sækja barnið og þá setti hann fram hálfgerðar hótanir um að ég væri að segja upp minni vinnu ef ég gengi út og að það væri þá algerlega á mína ábyrgð. Á meðan við vorum að tala saman kom sá sem við höfum kallað vöðvatröllið og stóð fyrir skrifstofuhurðinni, frekar ógnandi með krosslagðar hendur, eins og við værum ekkert að fara þarna út. Það fór ekkert leynt.“
Bæði Þóra og Unnur segjast hafa verið mjög hræddar og í hálfgerðu losti yfir því sem þær upplifðu. Báðar segjast þær hafa grátið fyrir framan mennina. Unnur segir: „Ég áttaði mig ekki á því að þetta væri að gerast. Ég hringdi í manninn minn í hræðslukasti og spurði hann hvort hann gæti sótt barnið. Hann vissi ekkert hvað var í gangi og ég sagði að ég yrði að útskýra það fyrir honum seinna. Ég þorði ekki að segja honum hvað væri að gerast í símann.“
Klukkan fimm gat Þóra ekki setið á skrifstofunni lengur. „Ég þurfti að fara að sækja barnið mitt í skólann. Ég tók af skarið og fór framhjá vöðvatröllinu skjálfandi á beinunum og hljóp út í bíl.“ Unnur segist hafa hlaupið út klukkutíma síðar, með manninn sinn í símanum og keyrt grátandi heim.
Unnur segist hafa lagt inn kæru til lögreglunnar vegna frelsissviptingar og Þóra Jónasdóttir, stöðvarstjóri hjá Lögreglunni í Kópavogi, staðfestir að mál sé í rannsókn tengt heimilisfangi Verkleigunnar.
Ingimar Skúli Sævarsson, eigandi Verkleigunnar, neitaði að tjá sig við DV og vísaði á lögmann sinn, Tryggva Agnarsson. Tryggvi segir: „Ég er búinn að mæta í skýrslutöku og lýsa atburðarás og fleira.“ Þá telur hann að Ingimar hafi gert það einnig. „Því er algjörlega hafnað að frelsissvipting hafi átt sér stað þarna. Það var enginn beittur neinni nauðung eða neinu slíku.“ Hann segist jafnframt ekki hafa séð neinn gráta. „Maður veit ekkert um það hvernig fólk upplifir svona. Það getur vel verið að einhverjum þyki það óþægilegt að vera á vinnustað þar sem einhver fær uppsagnarbréf. En það var ekkert óeðlilegt í þessum aðstæðum og aldrei dytti mér í hug að beita einhvern nauðung í svona.“
Tryggvi segir að ákveðið hafi verið að ráðast í aðgerðir 2. október vegna gruns um fjárdrátt úr fyrirtækinu, að segja starfsmanninum upp og hefja rannsókn á rekstri félagsins. Hann hafi gögn því til stuðnings. „Starfsmaðurinn var ekki staddur á skrifstofunni þegar ég kem með (Ingimar) Skúla, lásasmið og fleira fólk. Þá verður upp fótur og fit á skrifstofunni. Ég fann það og hafði reyndar fundið það áður að maður var ekki beinlínis velkominn þarna. En ég sagði þeim að þessi erindrekstur beindist ekkert að þeim sem þar voru.“ Hann segir að þegar þetta gerðist hafi launakeyrsla verið í gangi. „Það gekk allt á afturfótunum við þessa launavinnslu og það kom í ljós að upplýsingum sem sendar voru til bankans hafði verið breytt.“
„Ég er búinn að vera alla ævi í þessu og ég hef oft komið að fólki sem hefur dregið sér fé, það er alveg vel þekkt, en það er mjög sérstakt að það séu samantekin ráð margra aðila um að stunda ólögmæta starfsemi“
Tryggvi segir að nýjar upplýsingar komi í ljós á hverjum degi í málinu. „Ég veit ekki nákvæmlega hvað þetta er stór hópur sem kemur að því að draga fjármuni og verðmæti út úr Verkleigunni. Ég er búinn að vera alla ævi í þessu og ég hef oft komið að fólki sem hefur dregið sér fé, það er alveg vel þekkt, en það er mjög sérstakt að það séu samantekin ráð margra aðila um að stunda ólögmæta starfsemi. Það kalla ég skipulagða glæpastarfsemi. Við erum að rannsaka þetta og þetta er mjög flókið vegna þess að þetta er umfangsmikill rekstur.“
Aðspurður hvers vegna Verkleigan hafi ekki leitað til lögreglunnar segir Tryggvi: „Til að komast eitthvað áfram hjá lögreglu verður þú að sortera úr haugnum. Það er ekkert vit í því að fara með einhverjar opnar kærur, þú kemst ekkert áfram með það. Þú þarft alltaf að forvinna svona og það erum við að gera.“ Hann vill þó stíga varlega til jarðar með að benda á ákveðið starfsfólk. „Ekki vill maður bera sakir á fólk sem er kannski nytsamlegir sakleysingjar í svona umhverfi.“
Daginn eftir þessa atburði vissu Þóra og Unnur ekkert hvað til bragðs ætti að taka en fóru loks til stéttarfélags síns, VR. Unnur segir: „Ég lýsti þessu fyrir þeim og sagði þeim að ég teldi starfsumhverfið ekki vera öruggt.“ Starfsfólk VR reyndi að hafa samband við einhvern hjá Verkleigunni en engin svör bárust. „Þeir vildu að við færum aftur á skrifstofuna en við vorum ekki mikið til í það. En svo söfnuðum við kjarki og fórum saman. Það var mjög erfitt og spennuþrungið andrúmsloft. En við fórum og unnum okkar vinnutíma.“
Þóra segist hafa verið mjög hrædd þegar hún kom aftur á skrifstofuna en hún hafi setið þarna og reynt að kenna einhverjum mönnum á kerfið. „Ég var ekki í neinu standi til að hugsa eða vinna. Vöðvatröllið kom svo seinna um daginn.“
„Ég var ekki í neinu standi til að hugsa eða vinna. Vöðvatröllið kom svo seinna um daginn“
Hún segir að þær hafi þraukað daginn í hálfgerðri þoku. „Svo gat ég ekki sofið um nóttina því ég var farin á taugum. Daginn eftir tilkynnti ég veikindi og fékk vottorð frá lækni því til staðfestingar.“ Unnur segir sömu sögu. „Ég var veik á miðvikudeginum 4. október, tveimur dögum eftir atburðinn. Þann 5. október skrifaði ég þeim bréf og spurði hvað væri í gangi og hvort búið væri að segja mér upp. Ég fékk heldur ekki öll launin mín greidd. Ég fékk ekkert svar og sendi annað bréf strax daginn eftir. Hinn 11. október fékk ég bréf frá lögfræðingnum þar sem stendur að öll laun mín hafi verið greidd, en launaseðillinn minn segir annað. Einnig stóð að mér hafi ekki verið sagt upp en þeir vilji ekki fá mig í vinnu næstu tíu daga, en að þeim tíma liðnum myndi ég fá tilkynningu um hvað yrði um mína vinnu. Ég fékk hins vegar aldrei neina tilkynningu.“
Þóra fékk einnig bréf 11. október, þess efnis að veikindin væru augljós fyrirsláttur fyrir fjarveru hennar í vinnunni. Jafnframt að vinnuframlags hennar væri ekki óskað næstu tíu dagana, en þar á eftir yrði tilkynnt um afstöðu félagsins. Rétt eins og Unnur segist Þóra heldur ekki hafa fengið neina tilkynningu eftir þetta.
Mál Þóru, Unnar og fleiri fyrrverandi starfsmanna á skrifstofu Verkleigunnar er í ferli innan VR. Guðmundur B. Ólafsson, lögfræðingur hjá kjaradeild félagsins, segir: „Fólkinu var sagt upp störfum og því var ekki gert að vinna uppsagnarfrest og við teljum að þá eigi fyrirtækið að greiða fólki laun í uppsagnarfresti. Við höfum því gert kröfu fyrir þeirra hönd vegna þess. Þeir greiddu ekki um síðustu mánaðamót og við erum því með málið í innheimtu, fyrir sjö eða átta starfsmenn sem var sagt upp.“
Guðmundur segir að forsvarsmenn Verkleigunnar vilji meina að fyrirtækinu hafi verið heimilt að segja fólkinu fyrirvaralaust upp. „Við getum ekki séð að nein forsenda sé fyrir því. Samkvæmt okkar kjarasamningum áttu rétt á þriggja mánaða uppsagnarfresti ef þú hefur unnið í sex mánuði. Ég held að þau flokkist öll undir það enda búin að vinna þarna í nokkurn tíma.“
Tryggvi segist hafa fundað með lögmanni VR vegna málsins og skýrt honum frá þeirra hlið. „Þetta fólk ákveður að hætta í vinnunni. Fólk sem fer úr vinnu og setur alla starfsemina í uppnám ber ábyrgð á því. Eins og staðan er núna er enginn áhugi á að fá þetta fólk aftur til starfa því enn þá er óljóst hver þáttur þess er í þessari atburðarás allri.“
„Þetta fólk ákveður að hætta í vinnunni. Fólk sem fer úr vinnu og setur alla starfsemina í uppnám ber ábyrgð á því“
Þóra segir að fram að atburðinum hafi Verkleigan verið frábært fyrirtæki að vinna hjá. Fyrirtækið hafi vaxið og starfsandinn á skrifstofunni verið góður. „Við sömdum um lág laun gegn því að fá hækkun núna í haust fyrir uppsafnaða aukavinnu. Þá er manni hent eins og gömlum ruslapoka. Ég hef ekki enn þá fengið laun sem ég á inni síðan í október og ekki umsamda hækkun. Ég er einstæð móðir og hef engar aðra tekjuöflun og kemst ekki strax á atvinnuleysisbætur. Maður situr heima, auralaus og jólin að koma. Þetta er bara fáránlegt.“
Unnur segist hafa beðið um uppsagnarbréf en ekki fengið. „Þeir hjá VR sögðu að ef það kæmu engin svör varðandi vinnu okkar þá yrðum við að áætla að okkur væri sagt upp. Við vorum um tíu manns sem störfuðum á skrifstofunni. Ég skil ekki af hverju það var ekki talað við okkur á eðlilegum nótum og farið yfir það sem var að gerast. Síðan gæti fólk ákveðið hvort það vildi vinna þarna áfram eða ekki.“
Vygandas Bendaravicius frá Litháen, sem starfaði sem umsjónarmaður hjá Verkleigunni í eitt og hálft ár, segir farir sínar ekki sléttar í samskiptum við fyrirtækið. „Ég bjó í íbúð frá Verkleigunni. Þegar nýr yfirmaður kom hélt ég áfram að vinna hjá fyrirtækinu en hann treysti mér ekki. Af hverju það var veit ég ekki. Einn daginn kom hann og bað mig að fara úr íbúðinni en ég sagðist ekki geta það strax, ég yrði að fá tvær eða þrjár vikur. Ég bauð honum að setjast niður og við mundum ræða málin eins og fullorðnir menn.“
Þegar Vygandas kom heim til sín einn daginn hafði lögreglan brotist inn í íbúðina. „Ég sá smið vera að skipta um lás í íbúðinni en yfirmaðurinn var ekki þar. Hann hafði farið til lögreglunnar og sagt þeim að ég væri með byssu og eiturlyf í íbúðinni en þeir fundu ekki neitt.“ Vygandas bað smiðinn um að fá að fara inn í íbúðina og sækja eigur sínar sem hann fékk að gera.
Tryggvi segist kannast við málið. „Mér skilst að félaginu hafi borist ábending um að verið væri að stunda fíkniefnasölu þarna. Það var ekki hægt annað en láta lögreglu vita um það eins og eðlilegt er. Mér skilst að lögreglan hafi komið.“ Hann segist þó ekki vita hvort málið hafi verið kært eða ekki. Hann viti þó til þess að fjöldi fólks hafi nýtt húsnæði í eigu Verkleigunnar án heimildar.
Eftir þetta segist Vygandas hafa talað við lögregluna og spurt hvort hann hefði gert eitthvað rangt og af hverju þeir hefðu gert þetta. Þeir sögðu mér að yfirmaðurinn hjá Verkleigunni hefði sagt þeim að ég hefði verið með byssu og eiturlyf í íbúðinni. Þeir fundu ekkert gegn mér en sögðust ekkert geta gert frekar í málinu.“
Vygandas var algjörlega ráðalaus til að byrja með. „Ég hafði engan stað til að fara á. Fyrst fór ég á gistiheimili en síðan flaug ég til móður minnar á Spáni. Núna bý ég í herbergi sem fyrrverandi yfirmaður minn hjá Verkleigunni á og er að leita mér að öðru heimili.“
