Vilhjálmur Birgisson hjólar í „grimmustu varðhunda fjármálaelítunnar á Íslandi“
„Það er mér því hulin ráðgáta að fréttamenn skuli kalla á þessa menn sem „sérfræðinga“ og álitsgjafa í málum er lúta að verðtryggingu og okurvöxtum enda hefur sagan sannað að þessir menn eru grimmustu varðhundar fjármálaelíturnar á Íslandi,“ segir Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness, í harðorðum pistli á Pressunni. Yfirskrift pistilsins er: Kunna greiningarstjórar bankanna ekki að skammast sín?
Tilefni skrifa Vilhjálms er viðtal við Ingólf Bender, aðalhagfræðing Íslandsbanka, í fréttum Stöðvar 2 í gærkvöldi. Þar var Ingólfur meðal annars spurður að því hvers vegna neytendum á Íslandi bjóðast ekki sambærilegir vextir á húsnæðislánum á Íslandi og íbúar annarra Norðurlandaþjóða. Sagði Ingólfur að það væri vegna óstöðugleika og sagði hann að slíkir vextir myndu ekki standa íslenskum neytendum til boða næstu 20 til 30 árin.
„Í þessum sama fréttatíma spurði fréttamaður Hrafn Steinsson, greiningarstjóra Arion banka, hvað myndi gerast ef stýrivextir Seðlabankans yrðu lækkaðir í 2%. Ekki stóð heldur á svarinu frá honum, glottandi sagði hann að allt myndi fara á „hliðina“!,“ segir Vilhjálmur sem rifjar upp árin fyrir hrun þegar greiningardeildir bankanna fullyrtu að íslenska bankakerfið stæði traustum fótum.
„Já núna sér Ingólfur Bender gamli greiningarstjóri Glitnis og núverandi aðalhagfræðingur Íslandsbanka 20 til 30 ár fram í tímann og kveður upp þann sannleiksdóm að íslenskir neytendur verði áfram fastir í viðjum okurvaxta næstu 20 til 30 árin og þeir eigi ekki að láta sig dreyma um að fá sambærileg vaxtakjör og bjóðast á hinum Norðurlöndunum.
Takið eftir, þetta er sami aðili tók þátt í að gefa út þjóðhagsspá Glitnis í febrúar 2008 fyrir árin 2008 til 2011,“ segir Vilhjálmur sem rifjar upp spánna sem kom út í febrúar 2008. Þar sagði meðal annars að uppbygging bankakerfisins á undanförnum árum hefði gert það mun sterkara og áhættudreifðara. Þannig væri það mun betur í stakk búið til að taka á þeim vandamálum sem blöstu við á erlendum lánsfjármörkuðum.
Vilhjálmur rifjar einnig upp viðtal við Ásgeir Jónsson, fyrrverandi greiningarstjóra Kaupþings og Ingólf Bender, í maí 2008, fimm mánuðum fyrir hrun bankanna, þar sem Ásgeir sagði meðal annars hálfgerð hystería væri í gangi um að bjarga þyrfti bönkunum. Rifjar Vilhjálmur upp að Ingólfur hafi bætt um betur og sagt að árið hjá Glitni liti vel út. Vilhjálmur spyr hver ábygð forsvarsmanna greiningardeilda bankanna sé, manna sem slag í slag „lugu því blákalt“ að íslenskum neytendum að staða bankakerfisins væri í góðu jafnvægi.
„Öll vitum við hvaða afleiðingarnar þessi framkoma bankakerfisins hafði fyrir íslenska neytendur, lífeyrisþega og íslensk heimili.“
„Öll vitum við hvaða afleiðingarnar þessi framkoma bankakerfisins hafði fyrir íslenska neytendur, lífeyrisþega og íslensk heimili. Kaupmáttur féll eins og steinn, lífeyrissjóðir töpuðu 500 milljörðum vegna glórulausra fjárfestinga m.a. í fjármálakerfinu. Lífeyrissjóðirnir keyptu meðal annars skuldabréf í Glitni í maí 2008 fyrir 12 milljarða og voru þeir 12 milljarðar gufaðir upp strax í október þegar hrunið var orðið að veruleika,“ segir Vilhjálmur sem bætir við að þær byrðar hefðu verið settar á herðar skattgreiðenda að reisa fjármálakerfið við. Lán hefðu stökkbreyst og skuldir heimila hækkað um hundruð milljarða á nokkrum mánuðum. Þessu til viðbótar hafi þurft að skerða lífeyrisréttindi launafólks um tugi milljarða.
„Já og núna er búið að dusta rykið af gömlu greiningarstjórunum sem lugu því blákalt að almenningi að staða bankakerfisins væri bara mjög góð nokkrum mínútum fyrir bankahrunið.
Það er mér því hulin ráðgáta að fréttamenn skuli kalla á þessa menn sem „sérfræðinga“ og álitsgjafa í málum er lúta að verðtryggingu og okurvöxtum enda hefur sagan sannað að þessir menn eru grimmustu varðhundar fjármálaelítunnar á Íslandi,“ segir Vilhjálmur í pistlinum sem má lesa í heild sinni hér.