Ráðherrar ríkisstjórnarinnar útdeildu alls rúmlega 31,5 milljónum króna af ráðstöfunarfé sínu til að styrkja hin ýmsu verkefni og málefni á árinu 2016. Alls hafa ráðherrar Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks veitt 118 milljónum króna til styrkþega frá því að ríkisstjórn flokkanna tók við árið 2013.

DV óskaði eftir sundurliðuðum upplýsingum frá hverju ráðuneyti yfir úthlutanir af ráðstöfunarfé ráðherra, sem oftast er kallað skúffufé, það sem af er árinu 2016. Óskað var eftir upplýsingum um fjárhæð, styrkþega, tilefni styrkveitingar og hvenær hver styrkur var veittur. Þar sem ráðherraskipti höfðu orðið á árinu var beðið um sundurliðun úthlutana eftir ráðherrum.

Meðal þess sem ráðherrar vörðu fjármunum ríkisins í að þessu sinni var að styrkja knattspyrnufélag Litla-Hrauns, svo hægt væri að fá þjálfara til að stýra reglulegum æfingum og þá notaði utanríkisráðherra rúmlega 1,8 milljónir króna í að endurnýja tölvukost starfsmanna ráðuneytisins í síðasta mánuði, svo fátt eitt sé nefnt. Athygli vekur einnig að Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, ákvað að endurgreiða styrk frá utanríkisráðherra eftir að ljóst var að hann yrði forseti. Einhverjir ráðherrar hafa haldið áfram að veita styrki eftir kosningar.

118 milljónir á kjörtímabilinu

Svörin sem fengust voru misítarleg. Sum ráðuneyti veittu upplýsingar um dagsetningar styrkjanna en hjá öðrum fengust þær upplýsingar ekki. Óskað var eftir upplýsingum um styrkveitingar ársins 2016 sérstaklega þar sem þegar hafði verið greint frá úthlutunum áranna 2013, 2014 og 2015 í Fréttablaðinu í byrjun þessa árs. Upplýsingar um úthlutanir 2016 höfðu hins vegar ekki birst áður, fyrr en nú. Árin á undan höfðu ráðherrar alls úthlutað 86,7 milljónum króna samkvæmt þeim upplýsingum sem Fréttablaðið birti, en að viðbættum fjárútlátum ráðherranna í ár nemur heildarupphæðin rúmlega 118 milljónum króna.

Greinin heldur áfram fyrir neðan töfluna

Þessu höfðu ráðherrar útdeilt áður

Árin 2013, 2014 og 2015

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, þáverandi forsætisráðherra: 5,4 milljónir

Kristján Þór Júlíusson heilbrigðisráðherra: 7,9 milljónir

Eygló Harðardóttir, félags- og húsnæðismálaráðherra: 8,4 milljónir

Ragnheiður Elín Árnadóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra: 9,1 milljón

Gunnar Bragi Sveinsson, þáverandi utanríkisráðherra: 7,1 milljón

Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra: 5,5 milljónir

Sigurður Ingi Jóhannsson, þáv. sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra: 7,2 milljónir

Sigrún Magnúsdóttir umhverfisráðherra (tók við 1. jan. 2015) ráðuneytið heyrði undir Sigurð Inga þar á undan: 6,5 milljónir

Illugi Gunnarsson, mennta- og menningarmálaráðherra: 13,1 milljón

Ólöf Nordal innanríkisráðherra (frá des. 2014) þar áður Hanna Birna Kristjánsdóttir: 16,5 milljónir

Alls úthlutað af ráðherrum á árunum 2013–2015: 86,7 milljónir króna

Alls að árinu 2016 meðtöldu: 118 milljónir króna

Reglulega gagnrýnt

Þótt til séu verklagsreglur um ráðstöfunarfé ráðherra í hverju ráðuneyti þá eru engar samræmdar reglur til um þessar úthlutanir. Skúffufé ráðherra hefur margoft verið gagnrýnt í gegnum tíðina, meðal annars fyrir ógagnsæi og að með því geti ráðherrar dælt út ríkisfé að eigin geðþótta eftir hugðarefnum.

Í hverjum fjárlögum er ákveðin upphæð eyrnamerkt liðnum ráðstöfunarfé ráðherra en einnig hefur verið heimilt að flytja afgang frá árinu áður til þess næsta. Sérhverjum er heimilt að senda inn umsókn um styrk til ráðherra. Í reglum forsætisráðuneytisins er miðað við að ráðherra sé heimilt að styrkja málefni og verkefni sem „stuðla að framgangi íslenskra hagsmuna og til almannaheilla.“ Umsóknum þurfa að fylgja upplýsingar um umsækjanda, til hvers styrkurinn er ætlaður, kostnaðaráætlun og fjárhæð styrks. Forsætisráðuneytið, í þessu tilfelli, getur síðan gert kröfu um að styrkþegi skili að verkefni loknu greinargerð um framgang þess og ráðstöfun styrksins. Ef það kemur í ljós að styrkfé hafi ekki verið varið í þeim tilgangi sem ætlað var getur ráðuneytið krafist endurgreiðslu.

Almennt er það þó svo að það er ákvörðun hvers og eins ráðherra hvort hann styrki aðeins málefni sem heyra undir verksvið hans ráðuneyti, eða leiti út fyrir þann ramma.

Forsætisráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Átta styrkir eftir að hann varð forsætisráðherra

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson veitti tæpa milljón í styrki af ráðstöfunarfé sínu áður en hann sagði af sér í kjölfar Wintris-málsins í byrjun apríl. Sigurður Ingi Jóhannsson, sem þá tók við hefur síðan veitt 1,1 milljón króna í átta verkefni, eftir að hafa haldið að sér höndum í þeim efnum í sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu. Meðfylgjandi tafla sýnir veitta styrki frá 1. janúar til 8. desember.

Utanríkisráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Lilja endurnýjaði tölvur starfsfólks fyrir 1,8 milljónir – Guðni Th. endurgreiddi styrk

Lilja Alfreðsdóttir utanríkisráðherra nýtti 1,8 milljónir af ráðstöfunarfé sínu til að endurnýja bágborinn tölvukost starfsmanna utanríkisráðuneytisins þann 15. nóvember síðastliðinn, rúmum tveimur vikum eftir kosningar. Er þetta langhæsti styrkurinn sem nokkur ráðherra veitti af skúffufé sínu á árinu 2016 en alls veitti hún tæpar 2,4 milljónir í styrki af skúffufé sínu.

Samkvæmt upplýsingum frá ráðuneytinu hefur endurnýjun á tölvubúnaði fyrir starfsmenn þess gengið hægt vegna aðhalds í rekstri. Tölvukostur hafi því verið orðinn bágborinn og nauðsynlegt að bæta úr því.

„Ráðherra valdi að flýta fyrir endurnýjuninni og nýta hluta af sínu ráðstöfunarfé til þess. Tölvudeild ráðuneytisins var falið að kaupa búnaðinn og fylgja þar reglum sem gilda um innkaup hins opinbera.“ Óhætt er að fullyrða að Lilja hafi ekki skaðað vinsældir sínar meðal starfsmanna með þessari ákvörðun.

Lilja tók við embætti af Gunnari Braga Sveinssyni þann 8. apríl síðastliðinn en greint hafði verið frá því að Gunnar Bragi nýtti síðasta dag sinn í utanríkisráðuneytinu til að veita 950 þúsund krónum í styrki, vitandi að hann væri á leið í sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherrastólinn. Athygli vekur að nokkrum dögum áður, þann 30. mars hafði Gunnar Bragi veitti Guðna Th. Jóhannessyni, styrk upp á 150 þúsund krónur. Tekið er fram í svari ráðuneytisins að styrkurinn hafi verið verið endurgreiddur 1. júlí, eða 6 dögum eftir forsetakosningar þegar ljóst var að Guðni væri á leið á Bessastaði og mánuði áður en hann tók formlega við embætti.

(1) Guðni Th. Jóhannesson endurgreiddi styrkinn 1. júlí 2016, 6 dögum eftir forsetakosningar og mánuði áður en hann tók formlega við embætti.

Innanríkisráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Ólöf styrkti knattspyrnufélag Litla-Hrauns

Ólöf Nordal innanríkisráðherra er með gjafmildari ráðherrum ársins en hún veitti ríflega 5,4 milljónir króna af skúffufé sínu í margvísleg verkefni. Styrkirnir voru afgreiddir á tímabilinu febrúar til október og engir styrkir afgreiddir eftir það samkvæmt upplýsingum frá ráðuneytinu.

Einn styrkþegi vekur kannski meiri athygli en aðrir en það er knattspyrnufélag Litla-Hrauns sem innanríkisráðherra styrkti um 100 þúsund krónur. Samkvæmt upplýsingum frá ráðuneytinu var þetta styrkur vegna kostnaðar við að fá þjálfara til að mæta á Litla-Hraun og halda reglulegar æfingar.

„Félagið heitir formlega Knattspyrnuvinafélag Litla-Hrauns og virðist hafa fengið styrki víðar að til að standa undir fjárfestingum við grasvöll og fleira varðandi þetta.“

— 

Fjármála- og efnahagsráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Fáir en stærri hjá Bjarna

Bjarni Benediktsson hefur aðeins styrkt fjögur verkefni það sem af er ári og virðist vera að vinna með að styrkja frekar færri verkefni um hærri fjárhæðir en mörg minni. Upphæðin, 1.150 þúsund krónur, er sú lægsta sem nokkur ráðherra ríkisstjórnarinnar hefur veitt úr skúffu sinni í ár, en kannski viðeigandi að ráðherra fjármála og efnahags sýni slíka ráðdeild.

Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Gunnar Bragi í gjafastuði

Samkvæmt svari ráðuneytisins um úthlutanir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra á árinu 2016 virðist Sigurður Ingi Jóhannsson ekkert hafa veitt af skúffufé sínu áður en hann hvarf úr ráðherrastólnum og varð forsætisráðherra í byrjun apríl. Fyrstu styrkirnir eru veittir í lok apríl, þegar Gunnar Bragi Sveinsson hafði tekið þar við. Eftir að hafa veitt 950 þúsund krónur á lokametrum sínum í utanríkisráðuneytinu hefur Gunnar Bragi sem ráðherra sjávarútvegs og landbúnaðar veitt 3,7 milljónir til viðbótar af ráðstöfunarfé sínu síðan þá.

Iðnaðar- og viðskiptaráðherra

Mynd: DV ehf / Þormar Vignir Gunnarsson

Stórir styrkir Ragnheiðar Elínar

Ragnheiður Elín Árnadóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, hefur gefið tæpar 4,9 milljónir króna af ráðstöfunarfé sínu til sextán verkefna það sem af er ári. Aðeins Ólöf Nordal hefur varið meira úr skúffu sinni í ár. Hæsti einstaki styrkurinn rann til KLAK Innovit vegna Slush Play tölvuleikjaráðstefnunnar, 700 þúsund krónur. Þrjú verkefni fengu 500 þúsund krónur og tvö 400 þúsund krónur.

Mennta- og menningarmálaráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Illugi styrkti unga Lego-snillinginn

Illugi Gunnarsson veitti alls 25 verkefnum styrki á árinu fyrir alls tæpar 4,6 milljónir króna. Einn þeirra hæstu rann til hins unga Brynjars Karls Birgissonar, sem varð þjóðþekktur og gott betur eftir að hann setti saman 6,5 metra líkan af Titanic úr Lego-kubbum. Afrekið varð til þess að Brynjari Karli var boðið á TEDxKids-ráðstefnuna í El Cajon í Kaliforníu þar sem hann flutti tölu. Eins og fram kemur í svari ráðuneytisins var styrkur Illuga upp á 350 þúsund krónur veittur vegna þeirrar ferðar unga Lego-snillingsins.

Félags- og húsnæðismálaráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Gulli byggir fékk hæsta styrkinn

Eygló Harðardóttir er eini ráðherra ríkisstjórnarinnar sem ávallt hefur upplýst jafnóðum um hvert ráðstöfunarfé hennar rennur á vef ráðuneytisins. Ekki reyndist því þörf á að kalla sérstaklega eftir þeim upplýsingum enda gagnsæið til eftirbreytni.

Rúmar 2,3 milljónir hafa runnið úr skúffu Eyglóar á árinu en athygli vekur að hæsti styrkurinn, 300 þúsund krónur, rann til „Gulli byggir“ til að fjalla um norsk/sænsk einingahús. Smiðurinn, útvarpsmaðurinn og dagskrárgerðarmaðurinn Gunnlaugur Helgason, hefur stýrt sjónvarpsþætti með sama nafni á Stöð 2 undanfarin misseri. Í ljósi þess að Eygló er ráðherra húsnæðismála er því kannski ekki langsótt að Gulli hafi fengið styrk til að fjalla um einingahús.

Umhverfis- og auðlindaráðherra

Mynd: Sigtryggur Ari

Margir litlir styrkir

Sigrún Magnúsdóttir veitti rúmar 2,2 milljónir króna til 22 verkefna á árinu. Hæsti styrkurinn nam 300 þúsund krónum og rann til Eflu hf. vegna rannsóknarverkefnis sem leiðir til minni losunar gróðurhúsalofts frá urðunarstöðum á Íslandi. Sigrún veitti þar af fjóra styrki í nóvember, eftir kosningar.

Heilbrigðisráðherra

Mynd: DV ehf / Sigtryggur Ari

Heldur sig við heilbrigðismál

Kristján Þór Júlíusson veitti átta styrki á árinu af skúffufé sínu fyrir samtals rúmlega 1,7 milljónir króna. Ráðherra heilbrigðismála virðist af verkefnunum að dæma halda sig innan verksviðs ráðuneytisins og styrkja málefni tengd heilbrigðismálum.

10 ráðherrar ráðstöfuðu alls árið 2016: 31.554.939 krónum